Λουκέτο!
Χωρίς Κινητές Μοναδες Ψυχικής Υγείας οι Κυκλάδες!
Σε προσωρινή παύση παροχής υπηρεσιών στις Β.Α. και Δ. Κυκλάδων προχώρησε η Εταιρεία Περιφερειακής Ανάπτυξης και Ψυχικής Υγείας (Ε.Π.Α.Ψ.Υ.) η οποία από το 1988 δραστηριοποιείται αδιάκοπα στον τομέα της παροχής υπηρεσιών, βάσει ενός εναλλακτικού μοντέλου παροχής ψυχιατρικής φροντίδας στην Κοινότητα, στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου για την Ψυχική Υγεία «Ψυχαργώς», και με βάση τις αρχές της κοινωνικής ψυχιατρικής και της ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης.
Συγκεκριμένα, οι Κινητές Μονάδες Ψυχικής Υγείας Δυτικών και Βορειοανατολικών Κυκλάδων (Ε.Π.Α.Ψ.Υ.) έχουν ήδη διανύσει μια πορεία πέντε ετών, κατά την οποία προσφέρουν υπηρεσίες ψυχικής υγείας, ψυχιατρικής και ψυχολογικής εκτίμησης, παρέμβασης και ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης σε παιδιά, εφήβους και ενήλικες στα νησιά των Δυτικών και Βορειοανατολικών Κυκλάδων (Σύρο, Άνδρο, Μύκονο, Τήνο, Πάρο και Αντίπαρο, Μήλο, Κίμωλο, Σίφνο, Σέριφο, Κύθνο και Κέα) καλύπτοντας έναν πληθυσμό περίπου 87 χιλιάδων κατοίκων.
Οι Μονάδες αυτές, έχουν εξυπηρετήσει, από το τέλος του 2003 που λειτουργούν έως και σήμερα, περισσότερα από 5.000 άτομα. Ο αριθμός των ατόμων που λαμβάνουν υπηρεσίες από τις Κινητές Μονάδες, ανά έτος, αυξάνεται συνεχώς (κατά μέσο όρο τα τελευταία χρόνια υπάρχουν περισσότερα από 700 νέα περιστατικά το χρόνο, ενώ σε παρακολούθηση ανά έτος είναι περισσότερα από 2000 άτομα – με παρεμβάσεις που στις περισσότερες περιπτώσεις αφορούν όλη την οικογένεια).
Επιπρόσθετα, αναπτύσσονται δράσεις στην κοινότητα με στόχο την αγωγή και προαγωγή ψυχικής υγείας του πληθυσμού, ενώ υπάρχει σταθερή συνεργασία με την τοπική αυτοδιοίκηση, την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας, τους εκπαιδευτικούς φορείς, τις κοινωνικές υπηρεσίες, τους φορείς αντιμετώπισης προβλημάτων ειδικών κοινωνικών ομάδων και τις δημόσιες αρχές (αστυνομία, εισαγγελία) με στόχο τη συνεχή εκτίμηση αναγκών, την πρόληψη και αντιμετώπιση προβλημάτων ψυχικής υγείας και κοινωνικών προβλημάτων στις τοπικές κοινωνίες.
Σε επιστολή τους οι επιστήμονες προς τον Υπουργό Υγείας Δημήτρη Αβραμόπουλο τονίζουν: «Με δεδομένα, την έως τώρα παροχή ψυχιατρικών υπηρεσιών στην περιοχή, την γεωγραφία της περιοχής ευθύνης μας και τα κοινωνικά, οικονομικά και πολιτιστικά χαρακτηριστικά της περιοχής (διακύμανση πληθυσμού, τουριστική βιομηχανία, αριθμός οικονομικών μεταναστών κ.α.) στόχος μας είναι, αξιοποιώντας τους τοπικούς πόρους (Τ.Α., κοινωνικά δίκτυα, εθελοντές), η παροχή αποδοτικών υπηρεσιών.
Με το μικρότερο δυνατό αριθμό ειδικών ψυχικής υγείας, οι Κινητές Μονάδες καλούνται να εξυπηρετήσουν μεγάλες πληθυσμιακές ομάδες στον τόπο διαμονής τους, με στόχο τη σταθερή παροχή υπηρεσιών εκτίμησης και θεραπευτικής αντιμετώπισης προβλημάτων ψυχικής υγείας παιδιών, εφήβων και ενηλίκων, την πρόληψη των υποτροπών και την αποφυγή νοσηλείας σε ψυχιατρικά νοσοκομεία, την πρόληψη δυσοίωνων εξελίξεων σε πολυπροβληματικές οικογένειες, την καταπολέμηση του κοινωνικού αποκλεισμού, την υποστήριξη των οικογενειών στην αντιμετώπιση της επιβάρυνσης από την ψυχική ασθένεια, την δικτύωση με άλλες υπηρεσίες υγείας, ψυχικής υγείας και πρόνοιας, με ταυτόχρονη ανάπτυξη δράσεων αγωγής υγείας και εκπαιδευτικών δράσεων σε επαγγελματίες της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας, των κοινωνικών υπηρεσιών και της τοπικής αυτοδιοίκησης.
Το επιστημονικό έργο έχει τεκμηριωθεί και δημοσιοποιηθεί με άρθρα σε επιστημονικές επιθεωρήσεις, στον εθνικό και τοπικό τύπο, με παρουσιάσεις σε εθνικά και διεθνή συνέδρια, με τη συμμετοχή και συνεργασία με ευρωπαϊκά δίκτυα καλής πρακτικής. Η Τοπική και Νομαρχιακή Ένωση Δήμων και Κοινοτήτων με ψηφίσματα τους έχουν αναγνωρίσει το έργο των Κινητών Μονάδων.
Κατά συνέπεια, η ανάγκη συνέχισης των δράσεων των Κινητών Μονάδων είναι απαραίτητη, καθώς καλύπτουν περιοχές απομακρυσμένες και δυσπρόσιτες σε πολλές περιπτώσεις, όπου δεν υπάρχουν άλλες υπηρεσίες ψυχικής υγείας για την εξυπηρέτηση ψυχιατρικών και παιδοψυχιατρικών περιστατικών, ενώ οι ανάγκες στα νησιά αυτά είναι αυξημένες.
Το Κέντρο Ημέρας (Κ.Η.) Μελισσίων για ψυχικά ασθενείς, ξεκίνησε τη λειτουργία του τον Ιανουάριο του 2005 εξυπηρετώντας άτομα με σοβαρές ψυχικές διαταραχές του 5ου Τομέα Ψυχικής Υγείας. Αποτελεί κέντρο εξειδικευμένης περίθαλψης σύμφωνα με το Νόμο 2716/99.
Το Κ.Η. στοχεύει πρωτίστως στην πρόληψη της υποτροπής και την αποφυγή και μείωση του χρόνου κλειστής περίθαλψης των ατόμων με σοβαρές ψυχικές διαταραχές. Επιπλέον, στοχεύει στην ψυχοκοινωνική διερεύνηση των δυνατοτήτων και των αναγκών των χρηστών καθώς και την ένταξη τους σε μια ποικιλία κοινωνικό-θεραπευτικών δραστηριοτήτων, παράλληλα με την ψυχιατρική και ψυχολογική υποστήριξη σε ατομικό και ομαδικό επίπεδο καθώς και σε επίπεδο οικογένειας.
Από το Φεβρουάριο του 2005 έως και σήμερα έχουν γίνει δεκτές 108 παραπομπές, ενώ έχουν παρακολουθήσει το πρόγραμμα του Κ.Η 27 άτομα. Το Κ.Η λειτουργεί τις εργάσιμες ημέρες από τις 8:30 έως τις 16:30 και εξυπηρετεί 15 ασθενείς-μέλη. Το προσωπικό που στελεχώνει το Κέντρο Ημέρας αποτελείται από ψυχίατρο, ψυχολόγο, κοινωνικό λειτουργό, εργοθεραπευτή, νοσηλευτή, διοικητικό υπάλληλο και βοηθητικό προσωπικό.
Το Κέντρο Ημέρας της Ε.Π.Α.Ψ.Υ εφαρμόζει επιπρόσθετα δράσεις, που υπερβαίνουν την παραδοσιακή λειτουργία και πλαίσιο ενός Κέντρου Ημέρας και επιχειρεί την εφαρμογή Καινοτόμων Πρακτικών για την ολοκλήρωση των υπηρεσιών της και τον εμπλουτισμό των πεδίων που δραστηριοποιείται:
1. Η Ε.Π.Α.Ψ.Υ. με πρωτοβουλία του Κ.Η. ανέλαβε τη συγκρότηση δικτύου στα βόρεια προάστια, το Φεβρουάριο του 2005, με στόχο την ομαλή συνέργια, επικοινωνία, και συνεργασία των φορέων των Δήμων, καθώς και για την διερεύνηση των αναγκών των υπηρεσιών. Υλοποιήθηκαν πολλαπλά εκπαιδευτικά προγράμματα για επαγγελματίες και εθελοντές από τους φορείς Ψυχικής Υγείας της ευρύτερης περιοχής (συμμετείχαν συνολικά 94 άτομα, τα οποία στελεχώνουν υπηρεσίες του δικτύου).
2. Το Κέντρο Ημέρας σε συνεργασία με το Κέντρο Κοινωνικής Αλληλεγγύης (Κ.Ε.Κ.Α Μελισσιών) ίδρυσε Κοινωνική Λέσχη, τον Ιανουάριο του 2007, στο πλαίσιο του δικτύου φορέων Ψυχικής Υγείας και Τοπικής Αυτοδιοίκησης βορείων προαστίων. Η λειτουργία, τα προγράμματα και οι δραστηριότητες της Κοινωνικής Λέσχης είναι συμπληρωματικές με εκείνες του Κέντρου Ημέρας. Συμμετέχουν ενήλικες με ψυχιατρικά προβλήματα που διαμένουν στην κοινότητα. Οι στόχοι του προγράμματος αφορούν σε τομείς ψυχαγωγικούς, κοινωνικοποίησης καθώς και στην εδραίωση ενός πλαισίου αναφοράς (στέκι). Η Κοινωνική Λέσχη στελεχώνεται από επαγγελματίες εργαζόμενους του Κ.Η. και εθελοντές.
3. Το 2007 το ΚΗ πρωτοστάτησε στην πρωτοβουλία δημιουργίας Κοινωνικού Συνεταιρισμού Περιορισμένης Ευθύνης (ΚοιΣΠΕ) στα Βόρεια Προάστια, σε συνεργασία με την Τοπική Αυτοδιοίκηση του 5ου Ψυχιατρικού Τομέα. Κοινή επιδίωξη, είναι να συνδυαστεί η επιχειρηματικότητα του ιδιωτικού τομέα προς όφελος των κοινωνικών στόχων, και η επαγγελματική αποκατάσταση των χρηστών.
4. Το Κέντρο Ημέρας συμμετέχει σε ευρωπαϊκά προγράμματα που αποσκοπούν στην Δια Βίου Εκπαίδευση και τη μείωση του Κοινωνικού Αποκλεισμού των χρηστών.
5. Σε συνεργασία με το πρόγραμμα κατά του Στίγματος της Ψυχικής Νόσου, υλοποιεί προγράμματα παρέμβασης σε σχολεία του Δήμου Μελισσίων.
Παράλληλα αναπτύσσει πλούσιο ερευνητικό-επιστημονικό έργο με ανακοινώσεις σε επιστημονικά συνέδρια και συγγραφή άρθρων σε επιστημονικά περιοδικά.
Η λειτουργία του Κέντρου ολοκληρώνεται με την προαγωγή ψυχικής υγείας, δηλαδή την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του γενικού πληθυσμού σε θέματα ψυχικής υγείας με συμμετοχή σε επιστημονικές ημερίδες και άρθρα στον τοπικό Τύπο.
Οι προσπάθειες των στελεχών της Ε.Π.Α.Ψ.Υ. είχαν πάντα σαν πρωταρχικό σκοπό τη βιωσιμότητα σε βάθος χρόνου των Κινητών Μονάδων καθώς και του Κ.Η. . Ταυτόχρονα ανέκαθεν φροντίζουμε για τη διασφάλιση της άρτιας στελέχωσης και του Κ.Η καθώς επίσης και των κλιμακίων των Κινητών Μονάδων, με ειδικευμένους και έμπειρους θεραπευτές για την αποτελεσματικότερη κάλυψη των αναγκών σε κάθε περιοχή.
Παρά τις δυσκολίες και αντιξοότητες που κατά καιρούς αντιμετωπίστηκαν, η ποιότητα των υπηρεσιών ποτέ δεν διαπραγματεύθηκε, και ποτέ δεν αλλοιώθηκε. Ωστόσο, τους τελευταίους μήνες λόγω της σοβαρής μείωσης και καθυστέρησης της χρηματοδότησης από το Υπουργείο Υγείας, έχει πλέον προκύψει πολύ σοβαρή δυσλειτουργία στις Κινητές Μονάδες και το Κέντρο Ημέρας.
Οι εργαζόμενοι, (36 στο σύνολο τους) παραμένουν απλήρωτοι για 6ο πλέον μήνα, ενώ οι εκμισθωτές των κτιρίων όπου στεγάζονται οι έδρες των δομών, οι ξενοδόχοι και οι προμηθευτές σε ορισμένες περιπτώσεις δεν έχουν πληρωθεί για περισσότερους από 8 μήνες.
Επιπρόσθετα, μεγάλος αριθμός εργαζομένων αναμένεται να παραιτηθεί μέσα στον επόμενο μήνα και πλέον πολύ δύσκολα μπορούν να αντικατασταθούν από άλλους ειδικούς (λόγω των γνωστών καθυστερήσεων στη μισθοδοσία και της δυσκολίας της φύσης της εργασίας στις Κινητές Μονάδες-συνεχείς μετακινήσεις, μεγάλος όγκος δύσκολων ψυχιατρικών περιστατικών).
Αντίστοιχα προβλήματα αντιμετωπίζουν όλες οι Κινητές Μονάδες Ψυχικής Υγείας που λειτουργούν στην χώρα, όπως διαπιστώνεται μέσα από επιστολές, επερωτήσεις στο Κοινοβούλιο και από τα συμπεράσματα της επιστημονικής συνάντησης που πραγματοποιήθηκε στις 7 και 8/11/2008 στους Δελφούς.
Ειδικότερα στο Κέντρο Ημέρας η αναστολή της χρηματοδότησης οδηγεί στην αναστολή πολλών δραστηριοτήτων του Κέντρου Ημέρας ακόμα και σε επίπεδο ερευνητικό ή εκπαιδευτικό (π.χ. αναστέλλονται δράσεις που αφορούν την εκπαίδευση άλλων φορέων σε Ευρωπαϊκά Προγράμματα ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης).
Παράλληλα με όλα αυτά, υπάρχει μεγάλη δυσκολία στη συνέχιση δράσεων που έχουν προγραμματιστεί, σε συνεργασία με την κοινότητα και τους τοπικούς φορείς. Το Δίκτυο Φορέων Ψυχικής Υγείας στα Βόρεια Προάστια, που συστάθηκε με πρωτοβουλία της Ε.Π.Α.Ψ.Υ. και ενεργοποιείται συστηματικά, με πρωτοβουλία των επαγγελματιών που εργάζονται στο φορέα, έχει ακινητοποιηθεί, αναστέλλοντας τις δράσεις του, είτε λόγω αποχώρησης των επαγγελματιών που συμμετέχουν σε αυτό, είτε λόγω έλλειψης χρόνου και κίνητρων του προσωπικού που παραμένει στο φορέα.
Αρκετοί εργαζόμενοι έχουν εκφράσει την πρόθεσή τους να παραιτηθούν όντας εξουθενωμένοι σωματικά και ψυχολογικά ενώ οι χρήστες των υπηρεσιών αντιμετωπίζουν άμεσα τον κίνδυνο της υποτροπής και της ψυχικής παλινδρόμησης. Η κατάσταση ασφαλώς επηρεάζει και τις οικογένειές τους οι οποίες δείχνουν ανίκανες να διαχειριστούν την επιστροφή των παιδιών τους στην κατάσταση απομόνωσης του σπιτιού και αποκλεισμού τους από την διαδικασία κοινωνικής τους ένταξης.
Η Ε.Π.Α.Ψ.Υ. στις 12.2.2009 απέδωσε εξώδικη δήλωση-πρόσκληση προς το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, στην οποία αναφέραμε ότι οποιαδήποτε άλλη καθυστέρηση στην χρηματοδότηση είναι καταχρηστική, αντιδεοντολογική, αντικοινωνική και εξαιρετικά επικίνδυνη σε βαθμό που να θέτει σε κίνδυνο αρχικά τους ενοίκους των οικοτροφείων, τους εργαζόμενους και κατ’ επέκταση την ψυχιατρική μεταρρύθμιση, για την υλοποίηση της οποίας, το Υπουργείο Υγείας είναι συμβατικά υπόλογο ενώπιον της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Έως σήμερα δεν έχουμε λάβει καμία σχετική απάντηση από την πλευρά του Υ.Υ.Κ.Α.
Οι απαράδεκτες συνθήκες που αντιμετωπίζουν οι εργαζόμενοι στις Κινητές Μονάδες και στο Κέντρο Ημέρας, υπό καθεστώς απλήρωτης εργασίας και χωρίς να υπάρχει δυνατότητα πλέον να καλυφθούν ή να πιστωθούν τα λειτουργικά έξοδα (έξοδα μετακινήσεων και διαμονής), μας οδηγεί στην δυσάρεστη πλέον θέση να ανακοινώσουμε την παύση της παροχής υπηρεσιών στις εν λόγω δομές μας έως ότου υπάρξει κάλυψη των μισθών, όπως είχε δεσμευτεί το Υπουργείο το Νοέμβριο του 2008»।
Ανάρτηση από: www.kykladesnews.gr