ΕΛΕΥΘΕΡΙΟΣ ΚΕΧΑΓΙΟΓΛΟΥ

Πρόεδρος του Ελληνικού Δικτύου Μικρών Νησιών Χορεύοντας με τα μικρά νησιά Αποπνέει μια γαλήνια σιγουριά. Εμπνέει δημιουργική εμπιστοσύνη. Κινείται σαν αίλουρος ανάμεσα σε κόμματα και παρατάξεις με έναν μόνον στόχο: Να βελτιωθεί η ποιότητα ζωής στα μικρά νησιά. Οι φίλοι του είναι Αριστεροί, Δεξιοί, Κεντρώοι, Κομμουνιστές και πάει λέγοντας. Οι εχθροί του; Ποιος ξέρει! Έχει; Το σίγουρο είναι ότι δεν χαρίζεται σε κανέναν: Τα σύκα: σύκα, και η σκάφη: σκάφη και τα του Καίσαρος τω Καίσαρι. Ξεσπαθώνει όπου χρειάζεται και μοιράζει «σφαλιάρες» σφάζοντας με το γάντι, Νεοδημοκράτες, ΠΑΣΟΚους και κάθε έναν που ευθύνεται για το πάγωμα του πολιτισμού, την οπισθοδρόμιση από μικροκομματικές σκοπιμότητες, την ανικανότητα που έφερε μιζέρια. Δεσμεύει κάθε κομματικό δημιουργικό παράγοντα για να προωθήσει αιτήματα των μικρών νησιών. Και έχει ένα χιούμορ, μα ένα χιούμορ! Ιδανικό και σαρωτικό τόσο ώστε να κολλάει στον τοίχο με μια μόνον φράση, όποιον τολμήσει να του αντιπαρατεθεί χωρίς αποδείξεις. Είτε είναι ο δήμαρχος της Ύδρας, είτε είναι νυν ή πρώην υπουργοί όπως ο Βαγγέλης Βενιζέλος (ΠΑΣΟΚ) και ο Άρης Σπυλιωτόπουλος ή ο Αριστοτέλης Παυλίδης(Ν.Δ). Αυτός είναι ο Ελευθέριος Κεχαγιόγλου, ο πρόεδρος του Ελληνικού Δικτύου Μικρών Νησιών, ο οποίος διαθέτει ένα πλούσιο – πλουσιότατο βιογραφικό. Ένα βιογραφικό που κινείται ανάμεσα σε θεατρικές παραστάσεις όπου έπαιζε μουσική ή χόρευε , με γνωστά αστέρια του θεάτρου μέχρι το στήσιμο εκατοντάδων – ναι εκατοντάδων πολιτιστικών εκδηλώσεων, έως και τις πολύπλευρες άλλες κοινωνικές δραστηριότητες του που κινούνται μεταξύ Ύδρας και Βρυξελλών, και Γαλλίας, και Γερμανίας και Σουηδίας και….. * * * * * Τον συναντήσαμε έξω από τη Βουλή των Ελλήνων. Μ’ ένα πλατύ χαμόγελο. Και είχε κάθε δικαίωμα γι αυτό. Ήταν η ημέρα που παραδόθηκε στους βουλευτές το προσχέδιο νόμου για τη θέσπιση του Μεταφορικού Ισοδύναμου στη χώρα μας, με το οποίο θα εξισωθεί το χιλιομετρικό ακτοπλοϊκό κόστος μεταφοράς με το αντίστοιχης απόστασης κόστος μεταφοράς με τρένο. Για να φθάσει το θέμα αυτό έως εδώ – στη Βουλή – έβαλε και εκείνος το χέρι του. Και στήριξε τον δήμαρχο του λιλιπούτειου νησιού, της Τήλου, τον κ. Τάσο Αλιφέρη που δέκα χρόνια τώρα αγωνίζεται για να πετύχει ένα ανεκτό ακτοπλοϊκό εισιτήριο αλλά και τακτική ακτοπλοϊκή εξυπηρέτηση για όλα τα νησιά. Κάτι που συμβαίνει από το 1976 σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες με πολύ λιγότερα νησιά και για το οποίο οι μέχρι σήμερα υπουργοί ναυτιλίας της χώρας μας κοιμούνταν τον ύπνο του δικαίου. Ακόμα και ο κ. Βουλγαράκης σ’ ένα διάλειμμα της ενασχόλησής του με το Real estate office, είχε δηλώσει σε συνέντευξή του ότι δεν ήταν και πολύ αισιόδοξος ότι η Ελλάδα θα πετύχει να εφαρμοστεί και εδώ το Μεταφορικό Ισοδύναμο. Πέρασε όμως ο κ. Βουλγαράκης στην …ιστορία και ήρθε το Μεταφορικό Ισοδύναμο να βάλει πόδι και να μείνει χάρη σε μερικούς ρομαντικούς της δημιουργικής πολιτικής όπως είναι ο δήμαρχος της Τήλου, τρεις ευρωβουλευτές μας, και ο Λευτέρης Κεχαγιόγλου. Ε: Μεταφορικό ισοδύναμο λοιπόν. Πού βρισκόμαστε; Ε. Κ.: Μόλις παραδόθηκε στους βουλευτές στην Επιτροπή Παραγωγής και Εμπορίου. Το θέμα είναι πολύ λεπτό με την έννοια ότι πρέπει να τους σεβαστούμε να έχουν αυτοί τον πρώτο λόγο, και στις διορθώσεις και στις παρεμβάσεις και σ’ αυτό που τελικά θα περάσει. Εκεί που γίνεται η μάχη από εμάς είναι να είναι όσο γίνεται περισσότερο ομόφωνη η διαδικασία. Να το χαρούν να το νιώσουν οι βουλευτές. Γιατί πιστεύω ότι είναι ένα νομοσχέδιο ορόσημο για τη χώρα μας, δίνει την αίσθηση ότι μιλάμε για ένα άλλο Αιγαίο από εδώ και μπρος. Μπορεί να θέλουμε τρία, τέσσερα, πέντε χρόνια να γίνει ακόμα, μπορεί κάποιοι από τους σημερινούς βουλευτές να μην βρίσκονται μέσα στη τότε Βουλή για να δούνε χειροπιαστά τα αποτελέσματα αλλά δεν μειώνει την αξία αυτής της κίνησης που κάνουν τώρα οι σημερινοί βουλευτές. Εμείς έχουμε την αίσθηση και τη βεβαιότητα ότι τουλάχιστον τα μεγάλα κόμματα - αν όχι όλα - είναι υπέρ αυτής της διαδικασίας. Έχουν γίνει μερικές διαβουλεύσεις με βουλευτές αλλά τίποτα επίσημο ακόμα. Θεσμικά και επίσημα θα γίνει μέσω της διαδικασίας που θα γίνει μέσα στη Βουλή. Ε: Η κ. Ντ. Χούπνερ (Ευρωπαία Επίτροπος η οποία προίσταται της Διεύθυνσης Περιφερικής Πολιτικής ) έστειλε πρόσφατα μια νέα επιστολή; Ενωμένοι οι ευρωβουλευτές της Ελλάδας Ε. Κ.: Ναι. Κατ’ αρχήν να σημειώσουμε ότι οι Έλληνες ευρωβουλευτές, σε ευρωπαϊκό επίπεδο δουλεύουνε πατριωτικά και όχι κομματικά. Όλοι το ομολογούν, ότι στο εξωτερικό η Ελλάδα μας ενώνει. Και μπορώ να σας πω ότι οι Ευρωβουλευτές όπως είναι ο Σταύρος Αρναουτάκης από το ΠΑΣΟΚ, ο Νίκος Βακάλης, ο Γιάννης Γκλαβάκης από τη Ν.Δ., είναι άνθρωποι που έχουν περάσει από διάφορες ευρωπαϊκές επιτροπές και έχουν στηρίξει όλη αυτή τη προσπάθεια. Είναι από αυτούς που πήραν στη πλάτη τους την όλη διαδικασία. Ε : Από πλευράς ΣΥΝ; Ε. Κ.: Είναι ο Παπαδημούλης, μας βοηθάει και τον έχουμε κοντά μας. Από το Λαός δεν έχουμε καμία ανταπόκριση μέχρι στιγμής, ίσως επειδή ο Γιώργος Γεωργίου είναι μόνος του και ασχολείται με πολλά άλλα πράγματα. Ο Σταύρος Αρναουτάκης, είχε κάνει μια ερώτηση προ μηνών στον Ιταλό επίτροπο Μεταφορών, τον Τατζιάνι, εάν το θεωρεί σωστό ο καθορισμός του εισιτηρίου του πλοίου να εναρμονιστεί με τη φιλοσοφία που έχει το Μεταφορικό Ισοδύναμο στα τρένα. Και η απάντηση του επιτρόπου ήταν «ναι είναι μια πάρα πολύ καλή ιδέα». Ο ίδιος ευρωβουλευτής έκανε δεύτερη επερώτηση στην επίτροπο της Περιφερειακής Ανάπτυξης τη κ. Χούπνερ. Και τη ρώτησε ξεκάθαρα εάν μπορεί μέσα από το ΕΤΠΑ (Εθνικό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης) και από το Ταμείο Συνοχής να επιδοτηθούν δράσεις που σχετίζονται με το συγκοινωνιακό. Η απάντησή της ήταν θετική ενώ μας υπέδειξε και έναν άλλο δρόμο που εδώ στην Ελλάδα δεν τον έχουμε εκμεταλλευτεί σωστά. Ότι χρήματα για τα πλοία μπορούμε να πάρουμε και από άλλους τομείς που έχουν να κάνουν με τις μεταφορές, με τη διακίνηση προϊόντων. Να πούμε ότι όταν οι Ισπανοί πέτυχαν για τα υπερπόντιά τους νησιά τη αεροπορική τους σύνδεση δεν το πέτυχαν βάζοντας ως κριτήριο την απαίτηση που έχει ο κάτοικος των μακρινών νησιών να βρεθεί στις Βρυξέλες σε χρόνο ντε-τε! Αλλά τα προϊόντα των νησιών να μεταφερθούν στις Βρυξέλλες σε χρόνο ντε-τε. Άρα θα μπορούσε η Ελλάδα να διεκδικήσει χρήματα μέσα από τα διάφορα διαρθρωτικά Ταμεία, που να λέει ότι «…θέλω να πετύχω τις καλύτερες συνθήκες για τη μεταφορά προϊόντων με τις νταλίκες από τα μεγάλα κέντρα στα μικρά νησιά που έχω στα σύνορά μου». Έτσι να μπορέσει να επιδοτηθεί η κατασκευή ενός καραβιού και μπαίνοντας στη φιλοσοφία της Ευρώπης, να πάρουμε πέντε ευρώ από εδώ για το καράβι, τρία από εκεί για τη δυναμική του καραβιού, δύο ευρώ από άλλη πηγή για το στιλ του καραβιού, ένα από εδώ για την υποδομή του, ένα από αλλού για το στόχο του, ώστε έτσι να πετύχουμε το τελικό αποτέλεσμα. Πάρα πολύ καλό παράδειγμα είναι το μετρό. Από αλλού επιδοτήθηκαν οι ράγες, από άλλο Ταμείο επιδοτήθηκαν οι μελέτες, από άλλο τα βαγόνια, από διαφορετικό η εκπαίδευση του προσωπικού. Ακόμα και τα κλιματιστικά από διαφορετικό Ταμείο εκταμιεύτηκαν. Φθηνά εισιτήρια από το 2010 Ε.: Με ρεαλιστικούς υπολογισμούς πότε θα έχουμε στο χέρι το πρώτο φθηνό ακτοπλοϊκό εισιτήριο; Ε. Κ.: Αν απαντήσω απαισιόδοξα, ποτέ! Το θέμα θα κολλήσει στις αιώνιες ενστάσεις. Παρενθετικά θα σας πω ότι μία αεροπορική εταιρία διαφημίζει σήμερα ναύλο για τη Κρήτη με 49 ευρώ. Με το ιπτάμενο δελφίνι για να πας σήμερα στην Ύδρα καταβάλλεις 30 ευρώ. Και δεν υπάρχουν και θέσεις. Άλλο μεγάλο κεφάλαιο αυτό. Αν το δούμε θετικά και με την προϋπόθεση ότι ζούμε σε μια κοινωνία αγγέλων, μέχρι τις ερχόμενες ευρωεκλογές, οι τεχνοκράτες των Βρυξελών θα έχουν ετοιμάσει-ωριμάσει την όλη ιδέα στο χαρτί. Με τη νέα σύνθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, φεύγει από τις Επιτροπές και οδηγείται για ψήφιση στην Ευρωβουλή. Από εκεί και πέρα θα περιμένουμε να βγουν οι νέοι επίτροποι, να καταρτιστούν οι νέες επιτροπές, να αναλάβουν τις αρμοδιότητές τους, να δώσουν προτεραιότητα να δούμε εάν η χώρα που θα προεδρεύει θα τα βοηθάει αυτά τα θέματα, άρα σε ένα περίπου χρόνο θα αρχίσει το θέμα να συζητιέται στις Βρυξέλλες. Θα χρειαστεί και περίπου ένας χρόνος για να περάσει από τις επιτροπές Σοφών, να γίνουν οι παρατηρήσεις κλπ και φθάνουμε στο 2010 ή 2011. Αν δοθούν και δύο χρόνια προθεσμία σε κάθε χώρα για να εναρμονίσει την εσωτερική της νομοθεσία με την ευρωπαϊκή θα φθάσουμε στο 2013. Από αυτή τη χρονική περίοδο, θα αρχίσει η Ελλάδα να ασχολείται ουσιαστικά με το θέμα και να το εντάσσει στις χρηματοδοτήσεις της. Δηλαδή με την ολοκλήρωση του ΕΣΠΑ. Και στη συνέχεια, εξαντλώντας και τις «ουρές» του ΕΣΠΑ θα μπούμε στη διαδικασία να σκεφτόμαστε από πού θα βρούμε λεφτά για να φτιάξουμε καράβια. Ε: Σήμερα, μπορεί η Ελλάδα να αξιοποιήσει κονδύλια του ΕΣΠΑ για να κτίσει καράβια; Ε. Κ.: Πολύ καλή ερώτηση. Εδώ όμως θέλω να εκφράσω τη προσωπική μου και όχι τη θεσμική μου θέση. Εάν ρωτήσεις κάποιους θα σου πούνε ότι η πρόθεση και η επιστολές που έχω από τη Χούπνερ και από τον Τατζιάνι μου λύνουν τα χέρια. Έρχεται όμως ή άλλη πλευρά και λέει: Εμένα δεν μου αρκεί η πρόθεση και αυτό που μου λένε οι επίτροποι συμβουλευτικά γιατί εάν βάλω 5 εκ. ευρώ για να κτίσω ένα καράβι για την χ-ψ γραμμή, θα έρθει η Ευρωπαϊκή Ένωση και θα μου το κόψει. Δεν θα μου το εγκρίνει. Αυτή είναι η πλευρά που εκτιμά ότι το έργο αυτό, δηλαδή το πλοίο δεν μπορεί να τύχει επιδότησης. Επιδοτούνται οι κατασκευές, επιδοτούνται τα έργα στα λιμάνια, αλλά όχι – έτσι πιστεύουν – τα πλοία. Ε: Άλλες χώρες πως το πέτυχαν. Π.χ. η Σουηδία, η Φιλλανδία η Ισπανία; Νομοσχέδιο των 15 ευρώ! Ε. Κ.: Στη Σουηδία το ακτοπλοϊκό εισιτήριο παρέχεται δωρεάν. Το ίδιο περίπου ισχύει και στη Φιλανδία. Στη Φιλανδία υπάρχει ένα ελάχιστο κόστος για τον τουρίστα που είναι σχεδόν μηδαμινό. Στη χώρα αυτή, τα χρήματα για τα πλοία, τα βγάζει από τα καύσιμα. Στη βενζίνη που πληρώνει ο κάτοικος έχει υπολογιστεί και καλύπτεται όλη η μεταφορική ικανότητα της χώρας. Όχι μόνον της ξηράς. Με άλλα λόγια, οι Βορειοευρωπαϊκές χώρες δεν ξεχωρίζουν τη συγκοινωνία της ξηράς από της θάλασσας. Όταν π.χ. επιδοτήσει η Ευρωπαϊκή Ένωση το καράβι με 80%, όταν έρθει και η χώρα μου και επιδοτήσει το ΦΠΑ, και ένα καράβι των 5 εκ. ευρώ μου κοστίσει 500.000 μόνον, αντιλαμβάνεται κανείς ότι το εισιτήριο θα κοστίζει τόσο όσο επιβάλλουν τα τρέχοντα καθημερινά έξοδα της λειτουργίας του πλοίου και κάποιες αποσβέσεις. Δεν θα έχουμε τα κόστη τα σημερινά. Με έναν πρόχειρο υπολογισμό βγάλαμε ότι εάν σήμερα εφαρμοζόταν στη χώρα μας το Μεταφορικό Ισοδύναμο τότε το ακριβότερο ακτοπλοϊκό εισιτήριο δεν θα ξεπερνούσε τα 15 ευρώ. Και αυτό γιατί αφαιρέθηκε από το εισιτήριο το κόστος κατασκευής του πλοίου. Ε: Ποιος θα είναι ο αντίκτυπος για τα μικρά νησιά; Ε. Κ.: Σίγουρα η εφαρμογή του Μ.Ι. είναι η μεγάλη ευκαιρία για την ανάπτυξη των νησιών όλης της χώρας. Και έτσι πρέπει να αντιμετωπιστεί το θέμα και όχι ως την υποχρέωση της χώρας να μεταφέρει εκατό κατοίκους. Με την ίδια λογική δεν θα έχει κανένα νόημα να συντηρούμε την Ακρόπολη γιατί κανείς δεν κατοικεί εκεί. Και δεν έχει και νόημα να «πουλάμε» Ακρόπολη. Όμως τη σεβόμαστε και καμαρώνουμε γι αυτό που έφτιαξαν οι αρχαίοι μας πρόγονοι και ακόμα και σήμερα ζούμε κάτω από τη σκιά του Ιερού Βράχου. Έτσι πρέπει να αντιμετωπιστούν και τα νησιά. Και δεν θα πρέπει να ξεχνάμε και την ιδιαίτερη τους δυναμική. Ότι δηλαδή είναι το εξωτερικό όριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης προς άλλες δύο ηπείρους. Σε μια επερώτηση που έκανε ο ευρωβουλευτής του Λαός τον περασμένο Μάρτιο, έλαβε απάντηση ότι η Ελλάδα θα λάβει 27 εκ. ευρώ για θέματα εξωτερικής πολιτικής συνόρων της Ε.Ε. Άρα και από εκεί μπορούν να αντληθούν κονδύλια. Ε: Τι «κρύβει» λοιπόν το σχέδιο νόμου που ετοίμασαν τα μικρά νησιά για το Μ.Ι.; Ε. Κ.: Το πρώτο βασικό του στοιχείο είναι ότι η Ελλάδα αποδέχεται τη φιλοσοφία του Μ.Ι. Ίσως να καθορίζει και το κόστος ανά μίλι – ανεπίσημα εκτιμήθηκε το κόστος σε 30 λεπτά ανά μίλι. Αν γίνει αυτό για παράδειγμα το εισιτήριο στον Αργοσαρωνικό μειώνεται αυτομάτως κατά 50%. Επίσης θα δίνει τη δυνατότητα να επιδοτούνται και εταιρίες λαϊκής βάσης, ΣΔΙΤ (Σύμπραξη Δημόσιου-Ιδιωτικού Τομέα) ή δήμων για την αγορά του πλοίου. Ένα έργο ΣΔΙΤ π.χ. είναι η γέφυρα Ρίου-Αντίρριου. Δημοτικές ακτοπλοϊκές λαϊκής βάσης Ε: Τι άλλο θα μας αποκαλύψετε σήμερα; Ε. Κ.: Θα μιλήσουμε σύντομα στην Ελλάδα για τη δημιουργία των πρώτων δημοτικών ακτοπλοϊκών εταιριών λαϊκής βάσης. Ήδη υπάρχει μία κίνηση από την Αλόννησο να ενωθεί με τη Σκύρο που διαθέτει πλοίο, να γίνει μεγαλύτερη εταιρία, να αγοραστεί ακόμα ένα πλοίο. Υπάρχει το προηγούμενο της Τήλου όπου εδώ ο δήμαρχος Τάσος Αλιφέρης στη κυριολεξία σήκωσε στη πλάτη του το θέμα του Μεταφορικού Ισοδύναμου και με κόντρα τον τότε υπουργό Αιγαίου. Και εδώ τον βρίζουμε άνετα τον Παυλίδη και δεν έχουμε κανένα πρόβλημα. Είναι ένας άνθρωπος που μάλλον πήγε πίσω το Αιγαίο σ’ όλα τα επίπεδα. Πήγαινε ο Παυλίδης στη Τήλο και όταν αναφερόταν σ’ αυτόν ο δήμαρχος τον αποκαλούσε: ο ακατονόμαστος. Ο ακατονόμαστος έκανε αυτό, ο ακατονόμαστος αποφάσισε εκείνο και όλοι οι Τηλιακοί ήξεραν ποιόν ο Τάσος Αλιφέρης χαρακτήριζε ακατονόμαστο. Ε: Τι κακό έκανε στον κ. Παυλίδη ο κ. Αλιφέρης; Ε. Κ.: Ο δήμαρχος της Τήλου έβαλε χρήματα και αγόρασε ένα καράβι για το νησί. Μετά από λίγο καιρό διαπίστωσε ότι αυτή η ενέργεια ήταν η πιο έξυπνη αναπτυξιακή επένδυση που έγινε στο νησί του. Επειδή όμως τα χρήματα είχαν διατεθεί στο νησί για καράβι και όχι για κάποιο άλλο έργο για το οποίο εκταμιεύθηκαν, ο Παυλίδης τον πήγε στα δικαστήρια, του καταλόγισε το ποσόν και δεσμεύθηκαν οι περιουσίες των δημοτικών συμβούλων και του δημάρχου. Ε: Τι απέγινε η υπόθεση αυτή; Ε. Κ.: Σιγά - σιγά οδεύει προς το αρχείο. Επρόκειτο να εκδικαστεί η υπόθεση στις 2 Οκτωβρίου. Την ημέρα αυτή κατέβηκαν στο νησί μέλη της Επιτροπής Αλιείας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Οι ευρωβουλευτές έδειξαν την συμπαράστασή τους προς τον Αλιφέρη με αυτή τη κίνηση και απλά δεν έφθασε στη δικαιοσύνη η υπόθεση. Ε: Το πλέον κρίσιμο σημείο του Μ.Ι. θα λέγατε ότι είναι η δυνατότητα του κτισίματος ή της αγοράς πλοίου. Ε. Κ.: Ακριβώς η δυνατότητα κατασκευής ή αγοράς πλοίου μέσω του ΕΣΠΑ. Αυτό που επίσης πιστεύω είναι ότι θα είναι από τα καλύτερα κερδοφόρα επενδυτικά προγράμματα στη χώρα μας. Καλές και άγιες οι ‘μπουτίκ» που φτιάχνουμε σήμερα στο Αιγαίο και με τις οποίες στοχεύουμε στον ακριβό τουρισμό (σ.σ. μπουτίκ= δωμάτιο με όλες τις υπηρεσίες π.χ. κομμωτής, μασέρ, μανικιούρ πεντικιούρ, φαγητό, κλπ). Αυτός όμως ο τουρισμός θα προσελκύσεις 100-200 άτομα. Αν όμως αναλογιστούμε τη προσέλκυση τουριστών που θα επιτύχουμε με τη επαρκή ακτοπλοϊκή σύνδεση, τότε θα δούμε τεράστια μεγέθη. Ας θυμηθούμε μόνον τι είπε ο δήμαρχος Λειψών ο κ. Μπενέτος Σπύρου. Είπε λοιπόν ότι πρέπει να φτιάξουμε κοινωνίες των 365 ημερών και κοινωνίες που θα είναι ανάλογες με την φέρουσα ικανότητα κάθε νησιού. Δεν μπορούμε για παράδειγμα να πνίξουμε με τουρίστες τους Λειψούς. Άρα κάθε νησί, έχοντας το καράβι του, θα έχει τον γιατρό του, τον εκπαιδευτικό του, την ανάπτυξή του. Θα πάει στην δυναμική των 365 ημερών και θα βρει την ανάλογη ανάπτυξή του. Γιατί τα νησιά μας αξίζουν της υποστήριξης των 365 ημερών ανά έτος. Θα δείτε σε λίγα χρόνια ότι οι ίδιοι οι νησιώτες θα διορθώνουν τα κακώς κείμενα. Ήδη τα πρώτα νησιά άρχισαν να σπάνε τα τσιμέντα και να βάζουνε πέτρες. Σπάνε ασφάλτους και φτιάχνουν καλντερίμια. Η Χάλκη για παράδειγμα προγραμματίζει να γεμίσει το νησί με γαϊδουράκια. Τα Κύθηρα ετοιμάζουν ειδικό πρόγραμμα αξιοποίησης του μελιού που παράγουν με αποκλειστική διάθεση μόνον από το νησί. Άλλα νησιά ετοιμάζουν ειδικά προγράμματα αποκλειστικής διάθεσης της κρεατοπαραγωγής τους ώστε να αναπτυχθεί αυτός ο τομέας που έχει τα τελευταία χρόνια παραμεληθεί. Στη Πάτμο, η καλύτερη εικόνα που αποκόμισα, προέρχεται από ένα εστιατόριο που όλα τα προϊόντα του προέρχονται από τη δική του παραγωγή. Κρέας, τυριά, χορταρικά, φρούτα. Τα πάντα παράγονται μέσα στην ίδια τη μονάδα διάθεσης. Έτσι λοιπόν το κρίσιμο σημείο του νομοσχεδίου για το Μεταφορικό Ισοδύναμο, θα είναι να επιτραπεί να ενταχθεί στο ΕΣΠΑ η κατασκευή πλοίων ή η αγορά. Πλοίαρχος Εμπορικού Ναυτικού Ε: Γιατί επιλέξατε να σπουδάσετε πλοίαρχος στην Ακαδημία Εμπορικού Ναυτικού; Ήταν συνειδητή επιλογή; Ε. Κ.: Αγαπούσα πολύ τη θάλασσα και είχα στόχο τότε και την εισαγωγή μου στο Λιμενικό. Ε: Πως αξιολογείτε τις σημερινές συνθήκες στη Σχολή της Ύδρας. Ε. Κ.: Όχι καλές. Και δυστυχώς το πλέον αδύναμο σημείο είναι ότι οι δόκιμοι που μπαίνουν σήμερα στα πλοία, δεν είναι σε θέση να λειτουργήσουν πάνω στη σημερινή τεχνολογία. Χωρίς σωστά συγγράμματα, χωρίς καταρτισμένους καθηγητές, χωρίς κατάλληλα εργαστήρια… Και κάτι ακόμα, όταν αναζητά το υπουργείο Μετεωρολόγο για τις Οινούσσες, για να κάνει 15 ώρες μάθημα τον μήνα, δεν πρόκειται να βρει τον καταλληλότερο. Μπορεί να βρει έναν «τρελό» που έχει κέφι και μεράκι, αλλά αυτό είναι τόσο σπάνιο. Να προσθέσω όμως κάτι. Στη τάξη μου ήμασταν τότε 70 σπουδαστές. Από το σύνολο αυτό μόνον δύο σήμερα υπηρετούν την Εμπορική Ναυτιλία. Είτε γιατί αξιοποιήθηκαν σε άλλους τομείς, είτε γιατί πήραν το καπελάκι τους και αποχαιρέτησαν την Ελληνική Ναυτιλία. Ε: Πως βρεθήκατε στη Σχολή Εθελοντών για παροχή Α βοηθειών το 1985. Ε. Κ.: Θίγεις άλλο ένα σοβαρό πρόβλημα που αντιμετωπίζει η Εμπορική Ναυτιλία. Ήταν η εποχή που θα γινόμουν υποπλοίαρχος. Και με απασχόλησε το πώς θα αντιμετωπίσω ένα ατύχημα μέσα στο πλοίο αφού στη σχολή Ε.Ν. δεν μας δόθηκαν τα απαραίτητα εφόδια. Να φανταστείτε ότι μέσα στη σχολή απλά κάναμε ενέσεις σε πορτοκάλια και σφουγγάρια…Είχαμε μία ώρα μάθημα ιατρικής την εβδομάδα και δεν μάθαμε ούτε πώς να παίρνουμε τη πίεση. Έτσι λοιπόν αποφάσισα να παρακολουθήσω ένα 6μηνης διάρκεια μάθημα Α βοηθειών. Μέσα σε πλοίο του Νιάρχου που ταξίδευα, μου έτυχε να ράψω άνθρωπο στο σαγόνι και στο γόνατο. Πως θα το έκανα εάν δεν είχα την εκπαίδευση; Και να σας πω επίσης ότι στη σχολή αυτή, μόνον δύο άτομα ήμασταν από το εμπορικό ναυτικό. Ο δεύτερος ήταν ένας ασυρματιστής που τον πήρα μαζί μου γιατί ντρεπόμουν να πηγαίνω μόνος μου. Ε: Higher Advanced school of Fire Fighting", Σχολή πυρόσβεσης; Πως προέκυψε; Ε. Κ.: Η μεγάλη μου αγάπη είναι η φωτιά. Ε: Νέρωνας; Ε. Κ.: Νέρωνας με τη καλή έννοια και εδώ μου βγαίνει το Υδραίϊκο DNA. To έχω πει πολλές φορές. Εάν άλλαζα ξανά επάγγελμα, θα γινόμουν ή πυροσβέστης ή πιλότος σε πολύ μικρά αεροπλανάκια. Όσο για τη σχολή πυρόσβεσης, ήταν ένα παράρτημα στον Πειραιά. Και πρακτική κάναμε σε κάποια πλοία του Λάτση. Μπαίναμε μέσα, βάζαμε φωτιές, τις σβήναμε και σώζαμε κόσμο. Ήταν ένα training που ζητούσε η εταιρία του Νιάρχου με την οποία ταξίδευα. Ε: Και Επιθεωρητής σε θέματα Ασφαλείας Εμπορικών Πλοίων; Ε. Κ.: Είχα προσληφθεί για τις επιθεωρήσεις των πλοίων υπό σημαία Παναμά. Το πώς παραιτήθηκα έχει ενδιαφέρον. Είχα «κόψει» ένα πλοίο που βρισκόταν στο λιμάνι της Ελευσίνας. Δεν του έδωσα άδεια απόπλου. Ήταν Ινδικών συμφερόντων και δεν πληρούσε κανένα από τα μέτρα ασφαλείας. Μέχρι να φθάσω στο γραφείο μου στον Πειραιά, οι προϊστάμενοί μου του έδωσαν τα έγγραφα για τον απόπλου. Αμέσως αντέδρασα. Δεν μπορούσα να πληρώνομαι για να με χρησιμοποιούν για τέτοια εγκλήματα. Ε: Η τύχη του πλοίου; Ε. Κ.: Δεν έμαθα ποτέ και δεν θέλω να μάθω. Πολύ αργότερα σκέφθηκα ότι έπρεπε να είχα καταγγείλει και την εταιρία. Ο Βενιζέλος σιχαινόταν τον πολιτισμό - Διοργανωτής πολιτιστικών εκδηλώσεων Δήμων 1987 ως σήμερα. Αυτό πως προέκυψε; Ε. Κ.: Τώρα μπαίνουμε στα «χούγια» μας. Μ’ αρέσει πάρα πολύ η ενασχόληση με τον πολιτισμό. Παίζω κρουστά από πολύ μικρός. Έχω περάσει και από το σανίδι ως χορευτής. Πέρασα σχεδόν από όλα τα ελληνικά θέατρα είτε ως μουσικός είτε ως χορευτής: Ηρώδειο, Βεάκειο, θέατρα στη Τουρκία, στην Ιταλία, με διάφορες παραστάσεις. Στο Ηρώδειο συμμετείχα σε θεατρική παράσταση του Νίκου Παρίκου, με Παύλο Κοντογιαννίδη, Τζέση Παπουτσή. Ε: Και μετά Εκδότης της Πανελλήνιας Πολιτιστικής Εφημερίδας "Πολιτιστικό Περισκόπιο" . Αυτό ήταν το «χούϊ» με άλλο τρόπο; Ε. Κ.: Ακριβώς. Είχα μαζέψει όλους τους εθνικοτοπικούς συλλόγους της χώρας και για κάποια χρόνια κυκλοφορήσαμε αυτή την εφημερίδα ενημερώνοντας όλους τους φορείς για ότι τους ενδιέφερε την εποχή εκείνη. Τότε είχα και την πρώτη μου κόντρα με τον τότε υπουργό Πολιτισμού, τον Ευάγγελο Βενιζέλο. Ε: Κόντρα γιατί; Ε. Κ.: Γιατί έζησα στο πετσί μου τη σχέση που είχε ο υπουργός Πολιτισμού με τον Πολιτισμό. Τόσα χρόνια έχουν περάσει και ακόμα δεν μπορούμε να συμφιλιώσουμε. Και έχω την εντύπωση ότι μέχρι και σήμερα ούτε ο Πολιτισμός θέλει να ξέρει τι σημαίνει Ευ. Βενιζέλος αλλά ούτε κι ο Βενιζέλος θέλει να ξέρει τι σημαίνει Πολιτισμός. Για παράδειγμα: Ως υπουργός Πολιτισμού είχε μια φοβερή ευαισθησία να απαντήσει σ΄ οποιοδήποτε σχόλιο, οποιουδήποτε άλλου υπουργού, για οποιοδήποτε άλλο θέμα, ενώ σιχαινόταν τον λαϊκό πολιτισμό. Η λέξη «σιχαινόταν» είναι η πιο κατάλληλη που μπορώ να πω χωρίς να έχω ποινικές διώξεις. Ε: Κάτι περισσότερο; Ε. Κ.: Δεν είχε βγει ποτέ να πει: δίνω τόσα χρήματα για τον πολιτισμό και ορίζω μια επιτροπή για να τα διαχειριστεί. Έβαζε ανθρώπους εντελώς άσχετους με τον πολιτισμό, δεν έγινε τίποτα στη χώρα επί δικής του θητείας, ενώ επί Μελίνας Μερκούρη έγιναν πολλά. Αλλά και πριν, ο κ. Ανδριανόπουλος ασχολήθηκε με τον Πολιτισμό. Ακόμα και ο Θάνος ο Μικρούτσικος που έδωσε την αίσθηση ότι ήταν λίγο πιο σκληρός, ωστόσο φάνηκε ότι προσπάθησε να βάλει μία τάξη. Ο Βενιζέλος δεν ασχολήθηκε με τη τάξη αλλά με την αταξία. Ακόμα και τώρα ακούμε για υποθέσεις Πολιτισμού στη Θεσσαλονίκη που εκκρεμούν που δεν έχουν εκκαθαριστεί ενώ από την άλλη δεν είχαμε δει κανένα απολύτως έργο. Ακόμα και ο Σιφουνάκης, πήγε να κάνει τη χάρτα των εθνολογικών στοιχείων της χώρας μας, μια καταγραφή των ηθών και των εθίμων. Ενώ ο Βενιζέλος δεν έκανε τίποτα, μα τίποτα. Το μεγάλο λάθος που έκανε ο Βενιζέλος ήταν ότι υποτίμησε τους ανθρώπους που ασχολούνται με τον πολιτισμό θεωρώντας τους ότι είναι χαζοί. Ξέχασε – όπως λέει και ο Μπρεχτ – ότι οι άνθρωποι του πολιτισμού ξέρουν να σκέφτονται. Ε: Πότε ιδρύθηκε το Ελληνικό Δίκτυο Μικρών Νησιών; Ε. Κ.: Αρχές του 2007. Και το πρώτο πράγμα που κάναμε ήταν να στρέψουμε τη προσοχή μας στις Βρυξέλλες. Υπάρχουν κάποιοι άνθρωποι που αν δεν τους είχαμε δίπλα μας δεν θα μπορούσαμε να κάνουμε τίποτε. Ε: Και ο ρόλος του Δικτύου; Ε. Κ.: Είναι να βοηθά τους δήμους εκεί που υπάρχει ένα μεγάλο κενό. Δηλαδή στην επαφή τους με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Και ομολογώ ότι η σημερινή κυβέρνηση μας έδωσε και λόγο και ρόλο. Έτσι το Δίκτυο συμμετέχει στις επιτροπές παρακολούθησης του ΕΣΠΑ στις περιφέρειες : Βόρειο και Νότιο Αιγαίο, Κρήτη, Δωδεκάνησα, Πελοπόννησο, Ιόνια νησιά και δυτική Ελλάδα. Επίσης συμμετέχει και στο υπουργείο Ανάπτυξης – στο ΕΠΑΝ – για την ανταγωνιστικότητα. Ο Καμένος θέλει να βοηθήσει , ο Παυλίδης δεν ήθελε Ε: Μέχρι σήμερα τι πετύχατε; Ε. Κ.: Κατ’ αρχήν δημιουργήσαμε ένα πολύ ισχυρό λόμπυ στις Βρυξέλλες για σχεδιασμό και ανάπτυξη της επόμενης 5ετίας και 10ετίας. Έτσι δεν θα χρειαστεί μετά από 5 χρόνια να πληρώσουμε «αμαρτίες γονέων» όπως γίνεται σήμερα. Ένα παράδειγμα είναι ότι σήμερα η χώρα μας δεν μπορεί να πληρώσει για τα καράβια. Εγώ κατανοώ ότι ο σημερινός υφυπουργός ο Πάνος Καμένος, θέλει πραγματικά να βοηθήσει. Θέλει. Ο Παυλίδης δεν ήθελε. Υπάρχει και το θέμα : Κοινωνία των νησιών και πως μπορούμε να βοηθήσουμε σήμερα. Έτσι έχουμε τραβήξει αρκετά ψηλά το θέμα: Καταδυτικά πάρκα. Τέρμα πια στην άποψη ότι τα καταδυτικά πάρκα είναι ένας χώρος όπου βουτάμε και καταστρέφουμε το περιβάλλον. Φωτεινό παράδειγμα είναι ο Στέφανος Κουμανούδης που τον βράβευσε η Ακαδημία Αθηνών και που δυστυχώς δεν ζει σήμερα, ο οποίος έσωσε αρχαία Ελληνικά αντικείμενα από Ιταλούς αρχαιοκάπηλους. Όπως ή εγγύηση για τα δάση μας είναι οι κυνηγοί μας, έτσι και για τη προστασία των βυθών μας η εγγύησή για τη προστασία τους είναι οι καταδύτες μας. Έγινε πλέον κτήμα των ελλήνων ότι αυτοί οι άνθρωποι μόνον καλό κάνουν στη χώρα. Για μας όμως το καταδυτικό πάρκο είναι μια ευκαιρία ανάπτυξης των ελληνικών νησιών. Όταν μιλάμε για ένα προϊόν που έχει αποκορύφωση της σαιζόν του το Δεκέμβρη, κι αυτό γιατί η θερμοκρασία των ελληνικών θαλασσών δεν πέφτει ποτέ κάτω από τους 14 βαθμούς κελσίου. Δεύτερον: Μιλάμε για έναν τουρισμό εβδομάδας. Ο καταδύτης δεν μπορεί να ταξιδέψει με αεροπλάνο την προηγούμενη και την επόμενη ημέρα της κατάδυσης. Επίσης πάντα συνοδεύεται τουλάχιστον από ένα άτομο. Ανήκει στα μεσαία και άνω εισοδήματα, είναι ο πελάτης της αστακομακαρονάδας, και για το ελάχιστο μοντέλο μιλάμε για πενήντα άτομα. Όταν λοιπόν, φτιάξουμε στους Λειψούς ένα καταδυτικό κέντρο δημιουργείς αυτομάτως έντεκα θέσεις εργασίας για να λειτουργήσει. Αφήνουμε τη μεταποίηση που θα φέρουμε στα εστιατόρια και στα ξενοδοχεία της περιοχής. Και πηγαίνουν εκεί Οκτώβρη, Νοέμβρη, Δεκέμβρη, Γενάρη, Φλεβάρη, Μάρτη και Απρίλη, πενήντα καταδύτες, άρα το λιγότερο 100 άτομα (με τους συνοδούς τους) έκλεισαν αμέσως 50 ενοικιαζόμενα δωμάτια στο νησί, για χειμώνα καλοκαίρι, έχουν δουλειά τέσσερα εστιατόρια, τρεις καφετέριες, και δημιουργούνται και εναλλακτικοί χώροι για να περάσουν τον χρόνο τους όταν δεν βουτάει ο καταδύτης και ο συνοδός του. Αυτό θα μπορούσε να ήταν ένα σκάφος με γυάλινο βυθό ή συμμετοχή δημιουργίας σε κάποιο προϊόν. Έτσι βλέπουμε τον καταδυτικό τουρισμό και γι αυτό παλεύουμε και ο Πάνος Καμένος είναι μαζί μας λέγοντας ότι πρέπει να δοθεί ένα πριμ για να χρηματοδοτηθούν αρχικά τα μικρής κλίμακας καταδυτικά πάρκα και όχι τα μεγάλα. Το να φτιάξουμε ένα καταδυτικό πάρκο από το Σούνιο μέχρι το αεροδρόμιο όπου θα βουτάνε 1500 καταδύτες την ημέρα δεν θα προσφέρει απολύτως τίποτα. Αν αντίθετα, πάρουμε τους 500 και τους μοιράσουμε σε δέκα μικρά νησιά ελάτε να δείτε τι θα πετύχουμε σε μερικά χρόνια. Και κάτι ακόμα. Καταδυτικά πάρκα Μπορεί να υπάρχουν και πιο σύγχρονα καταδυτικά κέντρα σε όλη τον κόσμο. Την ιστορία του τόπου που βουτάει ο καταδύτης δεν την έχουν ούτε οι Σεϋχέλλες, ούτε η Ισπανία, ούτε η Καραϊβική, ούτε η Μάλτα. Το να βουτάς στα νερά που πέρασε ο Θησέας, ο Οδυσσέας, ο Ίκαρος, ή στα νησί που βρέθηκε το αρχαιότερο ναυάγιο στο κόσμο, στη Δοκό, όπου μάλιστα το σκάφος 2200 ετών π.Χ., είναι γεμάτο με αγγεία που δείχνει την οικονομική ευμάρεια της εποχής αυτό δεν θα το βρει κανείς πουθενά παρά μόνον στις Ελληνικές θάλασσες. (σ.σ. Η νήσος Δοκός βρίσκεται ανάμεσα στην Ύδρα και την Αργολική Ακτή. Το ενάλιο εύρημα του Δοκού αποτελεί πολυτιμότατη απτή μαρτυρία για τη ναυσιπλοΐα, το θαλάσσιο ανταλλακτικό εμπόριο, το τεχνολογικό επίπεδο και την οικονομία στο Αιγαίο κατά τους ύστερους χρόνους της 3 ης χιλιετίας π.Χ.) Μιλάμε για περίπου τρία εκατομμύρια καταδύτες που δραστηριοποιούνται στην Ευρώπη. Άρα μιλάμε για αξιόλογη εισαγωγή τουριστικού συναλλάγματος, για μόνιμες θέσεις εργασίας στα νησιά, για παραμονή των νέων στα νησιά, για ανάπτυξης της περιβαλλοντικής συνείδησης των νησιωτών κλπ. Μπορεί να δημιουργηθεί συστάδα καταδυτικών κέντρων ώστε κανείς να μη μένει μόνον σε ένα νησί, αλλά να επισκέπτεται τη Τήλο, τους Λειψούς, τη Σύμη, στη Νίσυρο. Μέχρι σήμερα έχουμε δύο καταδυτικά πάρκα στην Ελλάδα. Τον Ιανουάριο όπως μας είπε ο Π. Καμένος, ο νόμος θα περάσει τον Ιανουάριο. Καταδυτικά κέντρα όμως έχουμε 170 σε όλη τη χώρα. Στα κέντρα αυτά εκπαιδεύονται οι καταδύτες. Όμως για να επιτραπεί σε κάποιον να καταδυθεί, θα έπρεπε μέχρι τώρα να έχει εξασφαλίσει άδεια από το Υπουργείο Αιγαίου, το Υπουργείο Περιβάλλοντος, το Υπουργείο Πολιτισμού, και το υπουργείο Τουρισμού. Αυτό το τετραμερές θέμα, με την συμβολή του Πάνου Καμένου είχε αίσιο τέλος πριν μερικές εβδομάδες και αφού έγιναν οι απαραίτητες συνεννοήσεις μεταξύ των υπουργείων μας ανακοίνωσε ο υφυπουργός Ναυτιλίας ότι τον Ιανουάριο κατατίθεται στη Βουλή το νομοσχέδιο για τα καταδυτικά πάρκα. Συζητούν ακόμα για το πώς θα λέγονται τα πάρκα αυτά και αυτό είναι πολύ ωραίο γιατί θέλουν να δώσουν έναν όρο που θα προβάλλει τη διάθεσή μας για προστασία του περιβάλλοντος και όχι τη δραστηριότητα της κατάδυσης. Ε: Με τι άλλο ασχολείται το Δίκτυο Μικρών Νησιών; Ε. Κ.: Έχουμε τρία θέματα: Υγεία, Ανεργία και Εκπαίδευση. Σε ότι αφορά στην ανεργία. Φωνάζουμε διαρκώς στον ΟΑΕΔ να σταματήσει να ψάχνει για δείκτες ανεργίας στα μικρά νησιά. Δεν βλέπει λέει ανεργία στα νησιά. Δεν μπορεί να επενδύσει στα μικρά νησιά. Ε: Μα που να βρει τους ανέργους αφού οι νέοι φεύγουν μη έχοντας αντικείμενο απασχόλησης. Ε. Κ.: Ακριβώς. Αυτό που ο καθένας καταλαβαίνει και γνωρίζει δεν το κατανοεί ο ΟΑΕΔ. Άραγε είναι τυχαίο που στα μεγάλα αστικά κέντρα, ενώ δημιουργεί θέσεις εργασίας δεν του μειώνεται ο δείκτης ανεργίας; Είναι προφανές ότι αυτό από κάπου τροφοδοτείται. Αν περιμένει ο ΟΑΕΔ να δει ποσοστά ανεργίας στα νησιά, θα τα δει όταν πεθάνει και ο τελευταίος νησιώτης. Δυστυχώς δεν μπορούν οι αρμόδιοι του ΟΑΕΔ να κατανοήσουν τι σημαίνει ανεργία στο μικρό νησί. Ε: Προφανώς γι αυτό και δεν δημιουργούνται υποκαταστήματα του οργανισμού στα νησιά. Ε. Κ.: Και όχι μόνον αυτό αλλά ακόμα και η ΔΕΗ, ο ΟΤΕ και ένα σωρό άλλοι οργανισμοί, αποσύρουν τα υποκαταστήματά τους από τα νησιά. Το ζήσαμε στην Ιθάκη, τώρα το ζούμε στα νησιά του Αργοσαρωνικού. Και το πρόβλημά μας δεν είναι πού θα πάμε να πληρώσουμε τον λογαριασμό του ΟΤΕ. Αλλά ο νησιώτης που έχει πατέρα καρδιοπαθή πάνω στο νησί, πότε θα του στείλει ο ΟΤΕ τον τεχνικό να συνδέσει το τηλέφωνο που δεν λειτουργεί από τη Παρασκευή το απόγευμα. Ενώ όσο το υποκατάστημα λειτουργούσε, ο ένας με τον άλλον γνωρίζονται στο νησί, και ο τεχνικός θα κάνει την υπέρβαση να εξυπηρετήσει οποιαδήποτε ώρα κάποιον που έχει απόλυτη ανάγκη. Για να είμαστε δίκαιοι, η πρώτη ευθύνη βαραίνει τους ΟΤΑ που δεν ενεργοποιήθηκαν. Ενώ υπάρχουν νησιά που έκαναν πολλά βήματα μπροστά. Είναι η Σκύρος, οι Λειψοί, η Κύθνος, η Ιθάκη, η Τήλος. Είναι αυτά νησιά που βγήκαν μπροστά. Όταν η Σκύρος αγόραζε καράβι, δεν μπορούσε η Ύδρα να φανταστεί ότι θα έφθανε η μέρα που μόνον τη Κυριακή θα δεχόταν μόνον με ιπτάμενο δελφίνι 50 άτομα. Γι αυτό και είναι άδικο να λέμε τώρα ότι πρέπει να κρεμάσουμε τον υπουργό. Γιατί κρεμάλα στον υπουργό για την Ύδρα και όχι μπράβο στον υπουργό για τη Σκύρο. Πληρώνουμε λοιπόν και λάθη της Τοπικής Αυτοδιοίκησης – αυτό μην το κόψεις. Ο Π. Καμένος ξέρει να σηκώνει τα μανίκια Ε: Πρόσφατα ο κ. Καμένος μου είπε ότι εξασφάλισε την ευρυζωνικότητα για τα μικρά νησιά ώστε και τα παιδιά εκεί να έχουν τη δυνατότητα να κάνουν μέσω ιντερνέτ τα φροντιστηριακά τους μαθήματα και ξένες γλώσσες. Ε. Κ.: Είναι αλήθεια. Είναι αλήθεια ότι η ευρυζωνικότητα πάει καλά. Αλλά να πω πιο κομμάτι πάει καλά; Πάει καλά λοιπόν το κομμάτι που πήρε ο Καμένος στη πλάτη του. Το κομμάτι που πήρε η Κοινωνία της Πληροφορίας έχει πάει κατά διαόλου. Γιατί ο Καμένος σηκώνει μανίκια και ξέρει τι σημαίνει μικρό νησί, ενώ η Κοινωνία της Πληροφορίας κρύβεται πίσω από ένα εναλλακτικό συνέδριο και δεν κάνει τίποτα. Καταστρέφει έργα… Ε: Ποιος έχει την ευθύνη για τη λειτουργία της Κοινωνίας της Πληροφορίας; Ε. Κ.: Η Κοινωνία της Πληροφορίας. Δεν θα τα ρίξω εγώ στον υπουργό. Δεν μπορώ να ζητήσω από τον υπουργό να παρανομήσει επειδή ο υφιστάμενος δεν σηκώνει μανίκια. Δεν μπορεί η ΚτΠ να βάζει όρους για να «κτυπήσει» ένα πρόγραμμα επιλέγοντας τη Λαμία αντί τα Κύθηρα. Ε: Τι πέτυχε μέχρι σήμερα λοιπόν ο κ. Καμένος; Ε. Κ.: Έχουνε ήδη γίνει οι πρώτες εφαρμογές, ώστε να μπορεί ο νησιώτης κάτοικος της Αθήνας να πάρει ένα πιστοποιητικό χωρίς να χρειάζεται να μεταβεί στο νησί. Σύντομα θα μπορέσει ο Αυστραλός που έκανε το γάμο του στα Κύθηρα, να πάρει τα πιστοποιητικά του μέσω του διαδικτύου χωρίς να πάει στα Κύθηρα. Επίσης κάποια δημαρχεία έχουν τη δυνατότητα συμμετοχής σε τηλεδιασκέψεις. Η ΚτΠ δυστυχώς τα «κτυπάει» αυτά τα προγράμματα για να μην προχωρήσουν. Ενώ θα μπορούσε να καθίσει με τον υπουργό και να βρεθεί λύση ώστε μέσα στο 2009 και τα παιδιά στα απομακρυσμένα νησιά να κάνουν και τα πρώτα τους φροντιστηριακά μαθήματα. Και έτσι κάτι που αποτελεί πρόβλημα λόγω κόστους στην Αθήνα, δυστυχώς στα νησιά είναι ακόμα χειρότερο γιατί δεν υπάρχει η δυνατότητα εξυπηρέτησης των παιδιών. Ποιος θα πάει στους Αρκιούς για να διδάξει αγγλικά σε 7 παιδιά; Ε: Πάμε σε άλλο θέμα: Πραγματοποιήσατε τετρακόσιες εκδηλώσεις με την ΟΥΝΕΣΚΟ; Ε. Κ.: Ναι. Τρεις ευρωβουλευτές φύλακες άγγελοι Ε: Και αυτή η European Small Islands Network Federation πότε ιδρύθηκε; Ε. Κ.: Ιδρύθηκε το 2000. Τότε πέντε χώρες κατέβασαν ένα πρόγραμμα interrg, στη διάρκεια του οποίου τους γνωρίσαμε κι εμείς και γίναμε το 5ο μέλος. (σ.σ. Τα προγράμματα της Κοινοτικής πρωτοβουλίας interreg συγχρηματοδοτούνται από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και εθνικούς πόρους των χωρών που συμμετέχουν σ’ αυτά).Τ Ακολούθησαν οι Ιταλοί, οι Εσθονοί και τώρα μπαίνουν οι Ολλανδοί και οι Γερμανοί, και σιγά – σιγά ετοιμάζουμε και τη Κροατία. Μιλάμε για χώρες που έχουν νησιωτικό πληθυσμό κάτω των 5.000 εκτός μερικών εξαιρέσεων όπως είναι η Γαλλία με νησί πληθυσμού των 20.000. Τώρα ετοιμάζουμε ένα νέο πρόγραμμα inerreg όπου θα συμμετάσχουν και νέες χώρες. Πέρυσι έγινε το 7ο συνέδριό μας στην Ύδρα. Εκεί έγινε το μεγάλο βήμα της ένωσης των χωρών μελών και της δημιουργίας λόμπυ στις Βρυξέλες, φέτος ιδρύσαμε Γραμματεία που την δώσαμε στους Γάλλους, γιατί ο πρόεδρος είναι Σουηδός, και στο 9ο συνέδριό μας που θα γίνει στην Ιταλία, ενώ το 2010 θα είναι έτος Νησιών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Για τις αρχές του 2010 σχεδιάζουμε κάποιες παρεμβάσεις στο Κοινοβούλιο, μεταξύ των οποίων θα είναι να κάνουμε φασαρία μέσα στο Κοινοβούλιο, κάποιες εκθέσεις, κάποια χάπενινγκ και να κάνουμε και κάποιες θεματικές συναντήσεις ώστε να ενημερωθούν όλοι οι ευρωβουλευτές τι σημαίνει Ευρωπαϊκό μικρό νησί. Γιατί κακά τα ψέματα, πολλοί δεν γνωρίζουν. Ε: Πανό θα σηκώσετε μέσα στην Ευρωβουλή; Ε. Κ.: Αυτό θα είναι το ελάχιστο. Εμείς θέλουμε να τους μάθουμε να τρώνε και να σκέφτονται και ως μικρονησιώτες. Και εδώ θα πρέπει να μνημονεύσω τον Έλληνα ευρωβουλευτή τον Νίκο Βακάλη ο οποίος όπου βρεθεί κι όπου σταθεί φωνάζει στους ευρωβουλευτές : Δεστε τα μικρά νησιά της Ευρώπης ως τους τόπους που θα κάνουμε τις διακοπές μας όταν συνταξιοδοτηθούμε. Οι Ιωάννης Γλαβάκης, Νίκος Βακάλης και Σταύρος Αρναουτάκης είναι οι τρεις φύλακες άγγελοι που έχουμε στο Ευρωκοινοβούλιο. Επίσης δίπλα μας έχουμε το Λευτέρη Σταυρόπουλο (Ειδικός Γραμματέας Υπουργείου Ανάπτυξης για το ΕΠΑΝ- Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Ανταγωνιστικότητας) ο οποίος υπήρξε γραμματέας στην πρεσβεία μας στη Μόνιμη Ελληνική Αντιπροσωπεία στις Βρυξέλες και στήριξε πάρα πολύ τα ελληνικά μικρά νησιά. Εάν σήμερα μιλάμε για ένα ευρωπαϊκό πρόγραμμα το ΕΣΠΟΝ ώστε να καθίσει η Ευρ.Ένωση να μελετήσει και να προτείνει τη νέα οικονομική πολιτική, ο Λευτέρης Σταυρόπουλος, ο Γιάννης Βαλινάκης, ο Γιάννης Παπαθανασίου (σημερινός υφυπουργός Οικονομίας) είναι από αυτούς που στήριξαν την Ελληνική πρωτοβουλία, για να γίνει αυτό το πρόγραμμα. (σ.σ. ΕΣΠΟΝ : ευρωπαϊκό πρόγραμμα για πραγματοποίηση μελέτης στα νησιά ώστε να εναρμονιστεί η οικονομική πολιτική της ΕΕ με τις ανάγκες των νησιών μετά το Δ΄ ΚΠΣ. Η μελέτη θα αρχίσει το 2010 και θα ολοκληρωθεί το 2011 και θα εισαχθεί στο ευρωκοινοβούλιο το 1012). Ε: Πόσο επηρεάζουν την οικονομική εξέλιξη κάθε χώρας αυτά τα Δίκτυα; Ε. Κ.: Μέχρι σήμερα η ΕΕ μοίραζε τα χρήματα ανά χώρα. Αυτή η διαδικασία τελειώνει με το Δ΄ ΚΠΣ. Και πλέον τα χρήματα θα διατίθενται βάσει τομέων. Π.χ. συγκοινωνίες, εκπαίδευση κλπ. Οπότε πρέπει να αρχίσει η χώρα μας να ετοιμάζει νέες συμμαχίες. Κάποτε είχαμε τα Μεσογειακά Ολοκληρωμένα Προγράμματα. Τώρα πρέπει να εντοπίσουμε τις χώρες με τις οποίες έχουμε κοινά εκπαιδευτικά προβλήματα, κοινά ακτοπλοϊκά προβλήματα, κοινά προβλήματα ανάπτυξης μικρών νησιών κλπ. Σπάει πλέον το κριτήριο του συνόρου, της χώρας κράτος. Και προχωρούμε σε μία Ευρώπη των πολιτών και όχι των χωρών. Ε: Πρόταση προς Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας με θέμα: Κίνητρα Ανάπτυξης στα ελληνικά Μικρά Νησιά. Τι έγινε με τη πρόταση αυτή; Ε: Την άκουσε τη πρότασή μας ο υπουργός και μας ευχαρίστησε πολύ για τις ιδέες μας…. Ε: Και εκεί σταμάτησε; Ε. Κ.: Ναι βέβαια; Ε: Γιατί; Ε. Κ.: Αυτός θα μας το πει ο τότε υπουργός. Ήταν ο τελευταίος υπουργός Οικονομίας του ΠΑΣΟΚ. Μεταξύ άλλων είχαμε ζητήσει από τον τότε κρατικό ακόμα ΟΤΕ, να περάσει στα μικρά νησιά, μερικά από τα παιδιά που απαντούν στα τηλέφωνα. Δηλαδή π.χ. όσα τηλέφωνα για πληροφορίες γίνονταν από τη Ρόδο, να βγαίνανε στη Τήλο. Δεν κόστιζε τίποτε. Μιλούσαμε για την αλλαγή του ΦΠΑ, για τη δημιουργία καλύτερων αναπτυξιακών πρωτοβουλιών στα νησιά. Τέτοια πραγματάκια. Δυστυχώς αγνοηθήκαμε εντελώς. Ε: Πρόταση προς Υπουργείο Αιγαίου και Νησιωτικής πολιτικής με θέμα: Κίνητρα Βιώσιμης ανάπτυξης στα Ελληνικά Μικρά Νησιά. Υπουργός τότε ο κ. Αριστοτέλης Παυλίδης. Πως σας αντιμετώπισε; Πως άκουσε τις προτάσεις σας; Ε. Κ.: Μας συμπαραστάθηκε απόλυτα, ήτανε κοντά μας και εάν θέλαμε να βγάλει και κανέναν επικήδειο θα ερχόταν με μεγάλη χαρά. Ε: Σχήμα λόγου ή αλήθεια; Ε. Κ.: Δεν έκανα λάθος ούτε υπερέβαλα με τον «επικήδειο». «Μη μου ζητάς λεφτά, θες να έρθω να μιλήσω και να κάνω το ακροατήριο να βάλει τα κλάματα; Θα στο κάνω». Τάδε έφη : Αριστοτέλης Παυλίδης. Ε: Χιούμορ κάνετε ή το είπε αλήθεια; Ε. Κ.: Το είπε. Μπορεί βέβαια να το είπε επειδή τον πιέσαμε να ζητήσει χρήματα. Τα λόγια πάντως είναι δικά του. Είχε μάλιστα μια φιλοσοφία: «Το υπουργείο δεν πληρώνει. Το υπουργείο συμπληρώνει. Πρώτα θα βάλουνε οι δήμαρχοι και μετά θα βάλει το υπουργείο». Δηλαδή, εάν ήθελαν ο Καστός, ο Κάλαμος, το Μαθράκι, το Μεγανήσι, η Ερικούσα και οι Οθωνοί να κάνουν κάτι, να βάλουν πρώτα οι κοινοτάρχες τα μισά και μετά να έρθει αυτός να βάλει τα υπόλοιπα μισά. Τώρα βέβαια, η Δονούσα και η Σχοινούσα των 40 – 50 κατοίκων και το Μαθράκι των πέντε που να βρουν λεφτά και πόσα, αυτό για τον κ. Παυλίδη ήταν λεπτομέρεια. Κακώς βέβαια κτυπάω τώρα τον Παυλίδη γιατί πέρασαν χρόνια και ο αγώνας του …δικαιώθηκε αλλά του είχα πει τότε: Υπουργέ μου, θα σου πω για τη κατάσταση που επικρατεί στη Γαύδο. Για να στείλουμε ένα φαξ στον κοινοτάρχη της Γαύδου, παίρνουμε τηλέφωνο την αστυνομία που βρίσκεται στην απέναντι μεριά, στη Κρήτη. Μιλάει με τον λιμενικό σταθμό πάνω στο νησί. Είναι εκεί ένας λιμενικός που πάει και βάζει μπροστά τη γεννήτρια και εάν το φαξ έχει μελάνι και ρολό χαρτί μας παρακαλούν το κείμενο που θα στείλουμε να το γράψουμε «ρεζουμέ» ώστε να γίνει οικονομία στο χαρτί και στο μελάνι. Αυτό είναι Ελλάδα του δύο χιλιάδες…πέρσι. (!) -Πω, πω! Α π ί σ τ ε υ το! Ε. Κ.: Από τα Ψαρά, για μια γυναίκα που ήταν έγκυος, χρειάστηκαν να φύγουν με το φαξ κάποιες εξετάσεις της. Γολγοθάς η διαδικασία. Δεν υπήρχε καμία άλλη υποδομή. Πέρσι στην Ιθάκη, ένα σκυλί δάγκωσε τουρίστα. Έγινε ολόκληρο διπλωματικό θέμα με την Ιταλία γιατί δεν μπορούσε ό άνθρωπος όχι μόνον να βρει γιατρό αλλά ούτε και το δίκιο του. Γιατί ένας γιατρός που βρισκόταν στο νησί, είχε φύγει πριν γίνει η αντικατάστασή του. Και έτσι δεν υπήρχε γιατρός πάνω στο νησί για να πει στον Ιταλό εάν με το δάγκωμα κινδύνευε να …λυσσάξει ή όχι. Τελικά ο άνθρωπος έφυγε για την Ιταλία για να τον δει γιατρός. Το θετικό ήταν ότι με την πίεση, έπεισε ο δήμαρχος τους αρμόδιους του Υπουργείου Υγείας και έστειλαν έναν ειδικευόμενο γιατρό στο νησί ώστε να βλέπουμε τουλάχιστον μία άσπρη μπλούζα και να λέμε: εντάξει έχουμε γιατρό. Αυτό πάντως που φωνάζουμε και πιστεύω θα μπορούσε να το δει το υπουργείο Παιδείας, είναι να στείλει μερικά από τα τμήματά των πανεπιστημίων σε κάποια νησιά. Από τα παράκτια πανεπιστήμια. Αλλά όχι από τις σχολές που κλείνουν! Ε: Και προφανώς θα πρέπει προηγουμένως να εξασφαλιστούν κάποιες ανάγκες. Εάν π.χ. δεν υπάρχει γιατρός στο νησί, πως θα μεταφερθούν εκεί πανεπιστημιακά τμήματα. Ε. Κ.: Και για να υπάρχει γιατρός πρέπει να υπάρχει καράβι. Να λοιπόν που πάλι εδώ καταλήξαμε. Ε: Αυτή η κυβέρνηση – για να λέμε και κάποιες αλήθειες – είναι η μοναδική που έκλεισε σχολές και μάλιστα σχολές τουριστικών επαγγελμάτων – που να το πεις αυτό για την Ελλάδα; Αλλά επίσης η αλήθεια να λέγεται: Άνοιξε νέες φυλακές. Κάτι έκανε λοιπόν! Σσς! Ας μη το λέμε αυτό… Ε. Κ.: Για τις σχολές τουριστικών επαγγελμάτων καλό είναι να μην το λέμε και το μάθουν και οι άλλες χώρες και από αυτό και μόνο μας κάνουν τοοο… σαμποτάζ στον τουρισμό. Δεν έχουμε δυστυχώς ακόμα καταλάβει ποια είναι τα δύο μεγαλύτερα προϊόντα που εξάγουμε. Τον πολιτισμό και τον τουρισμό. Έζησα από κοντά όταν η Μελίνα Μερκούρη έκανε στην Ύδρα ένα συνέδριο «Η Μεσόγειος του χθες του πάντα και του σήμερα». Το έκανε στις 25 Μαΐου 1982. Ήταν υπουργός μόλις πέντε μηνών. Μάζεψε στην Ύδρα όλες τις πολιτικές προσωπικότητες της Μεσογείου. Έκανε και μία διαβούλευση μαζί τους και ενάμισι μήνα μετά στο Μεξικό – αφού είχε πάρει το οκ. – έθεσε θέμα επιστροφής των μαρμάρων του Παρθενώνα στην Ελλάδα. Θυμίζω ότι ο καημός της ξεκίνησε από τη στιγμή που βρέθηκε για τα γυρίσματα του έργου «Φαίδρα» στο Βρετανικό μουσείο, όπου οι Εγγλέζοι της ζήτησαν να πληρώσει. Ήρθε λοιπόν στην Ύδρα και γύρισε το υπόλοιπο έργο από το «Φαίδρα» και έκανε μία βολιδοσκόπηση. Τότε είχε φέρει στην Ελλάδα προέδρους και πρωθυπουργούς από Ισπανία, Πορτογαλία, Γαλλία. Και κατέβηκαν και από το Μεξικό κάποιοι διανοούμενοι. Και εκεί λοιπόν έβαλε το θέμα και πήρε τη διαβεβαίωση ότι όταν θα θέσει το θέμα στη διάσκεψη της ΟΥΝΕΣΚΟ στο Μεξικό, θα την στήριζαν. Από εκεί λοιπόν ξεκίνησε το θέμα της επιστροφής των Ελληνικών μαρμάρων. Το συνέδριο αυτό κόστιζε κάποιο ποσό. Έκανε τέτοιο σπάσιμο του κονδυλίου προς τα κάτω όπου το 99,99% των χρημάτων έμεινε πάνω στο νησί. Στον ξενοδόχο, στον εστιάτορα, τον επιχειρηματία, στον αγωγιάτη, στον βαρκάρη, σε όλο το νησί. Σήμερα όταν το Υπ. Πολιτισμού κάνει μία εκδήλωση, φεύγει όλο το πακέτο το «project» όπως λέμε, και πάει σε μία Α.Ε. δύο ατόμων, δεν μένει φράγκο εδώ στο νησί ή όπου αλλού, και όλο το παραγόμενο υλικό είναι και αντιπολιτιστικό σε όλα τα επίπεδά του. Δηλαδή ο πολιτισμός σήμερα δεν δίνει χρήματα στη κοινωνία. Τίποτα! Όλο το παραγόμενο προϊόν θα είναι πλαστικό και κάποια χρήματα θα φύγουν για το εξωτερικό. Τίποτε άλλο. Ο Σπυλιωτόπουλος δεν έκανε τι-πο-τα Ε: Να μη ρωτήσω τι θα κάνατε εάν ήσασταν υπουργός πολιτισμού. Ρωτάω ποια θα ήταν τα πρώτα τρία πράγματα που θα περιμένατε από έναν υπουργό Πολιτισμού να κάνει. Ε. Κ.: Κατ’ αρχήν οποιοδήποτε υπουργείο, θέλει ανθρώπους «τρελούς». Θέλει ανθρώπους που θα κάνουν την επανάστασή τους και θα σκεφθούν απλά: Ποια είναι τα εργαλεία μας και αν τα έχουμε χρησιμοποιήσει σωστά. Τι έχει κάνει το υπουργείο Τουρισμού για τα μικρά νησιά; Εγώ δεν θα πω ότι δεν έχει κάνει τίποτα. Αλλά θα παρακαλέσω τον υπουργό να μου πει ο ίδιος τι έχει κάνει. Γιατί εγώ δεν βλέπω τίποτα. ΤΙ-ΠΟ-ΤΑ! Σε κανένα επίπεδο. Ακόμα και τις επιδοτήσεις που δίνουν, μια ξενοδοχειακή μονάδα στις Σπέτσες ή στον Πόρο, δεν μπορούν να τις διεκδικήσουν. Πόσο έχει σκύψει το υπουργείο Τουρισμού σ’ αυτά τα θέματα. Εκτός και αν πιστεύουν ότι η Ελλάδα είναι ένα brand name που λέγεται Αθήνα, Πειραιά, Ακρόπολη και Όλυμπος οπότε να μη σκεφτόμαστε καθόλου τα μικρά νησιά. Επειδή έχω επισκεφθεί τα περισσότερα μικρά νησιά των Ευρωπαϊκών χωρών, η θέση μου είναι ότι πάμε λάθος. Ο Πειραιάς, δεν είναι τερματικός τουριστικός σταθμός της χώρας. Είναι ενδιάμεσος. Για τον Αργοσαρωνικό και για τις Κυκλάδες. Όταν αυτό το αντιληφθεί ο υπουργός, τότε θα μιλάμε για τουριστική ανάπτυξη στα νησιά μας. Ε: Για το ακτοπλοϊκό της Ύδρας τι έχουμε; Πρόταση για την Ύδρα Ε. Κ.: Μάλιστα. Το σίγουρο είναι ότι δεν μπορεί κανείς να υποχρεώσει κάποια ιδιωτική εταιρία να βάλει βαπόρι για το νησί. Το πρώτο που πρέπει κάποιος να κάνει, είναι να ρωτήσει τον επιχειρηματία που έχει τα πλοία, τι θέλει. Αυτό δεν είχε γίνει. Η δημοτική Αρχή, έκανε ότι περνούσε από το χέρι της ώστε να μη γίνει τίποτα. Σε ένα κείμενό μου τους χαρακτηρίζω «πολιτικούς οσφυοκάμπτες και κοτζαμπάσηδες». Αυτό που κατάφερε μέχρι τώρα είναι να είναι παράγοντας αλλά με μηδέ αποτέλεσμα. Η Ύδρα θα έπρεπε να είχε λυμένο το ακτοπλοϊκό θέμα, με σύνδεση με Πειραιά και με Μετόχι απέναντι, ώστε σε 20 λεπτά να είσαι στη Πελοπόννησο, φτιαγμένο το δρόμο Μετόχι-Γαλατάς, το ΚΤΕΛ του Γαλατά να κάνει τέρμα απέναντι από την …….. και ΄ όχι τον Γαλατά, πλωτό ελικοδρόμιο για όποια ανάγκη έχει το νησί και διάδρομο προσνείωσης υδροπλάνων. Εκεί έπρεπε να είναι η Ύδρα και ευθύνες έχουν όλοι. Αλλά η Τοπική Αυτοδιοίκηση, έχει τις περισσότερες ευθύνες για ότι δεν έγινε στο νησί. Δεν είναι τυχαίο που το Αγκίστρι, έβαλε ιπτάμενο, έβαλε συμβατικό καράβι και μέσα σ’ ένα χρόνο έφτιαξε προβλήτα. Έφτιαξε σχολεία και έλυσε ένα σωρό προβλήματα. Δεν είναι τυχαίο που οι Σπέτσες σε σχέση με την Ύδρα έχει περίπου 4 εκ. ευρώ απορρόφηση σε έργα ενώ η Ύδρα έχει μηδέν. Δεν είναι τυχαίο που οι Σπέτσες είναι έτοιμη να πιστοποιηθεί ως δήμος και θα μπορεί να εκτελέσει έργα ενώ η Ύδρα δεν έχει κάνει τίποτα. Δεν είναι τυχαίο ότι η Ύδρα δεν έχει νερό να πιεί σήμερα. Ε: Πόσα χρόνια δήμαρχος είναι ο κ. Αναστόπουλος; Ε. Κ.: Ζωή να έχει είναι 14 χρόνια δήμαρχος (σ.σ. η συνέντευξη δόθηκε το 2008) Ε: Και πως εκλέγεται χωρίς να έχει κάνει έργο; Ε. Κ.: Είναι ταλέντο. Ε: Πως βλέπετε να λύνεται το ακτοπλοϊκό τελικά. Ε. Κ.: Ενδεχομένως δεν μπορούσαν οι δήμοι να παίξουν το ρόλο του συντονιστή για να μαζευτούν τα χρήματα που ενδεχομένως απαιτεί ο πλοιοκτήτης για να βάλει συμβατικό πλοίο στη γραμμή. Θα μπορούσε όμως αυτό να το κάνει μία αναπτυξιακή εταιρία. Μπορεί να το κάνει το Δίκτυο Μικρών Νησιών. Εάν λοιπόν η Χ-Ψ εταιρία απαιτεί κάλυψη συγκεκριμένου αριθμού εισιτηρίων καθημερινά, θα μπορούσε να βγει ένα φορέας μπροστά, να ψάξει να βρει τα χρήματα, να τα δώσει στην εταιρία, να μπει το καράβι, και δέστε τι κοινωνική πολιτική θα μπορούσαν να κάνουν τα νησιά στη συνέχεια με πενήντα π.χ. δωρεάν εισιτήρια που θα τα διέθετε σε κατοίκους που τα έχουν ανάγκη. Τώρα όσο αφορά στα χρήματα, μπορούν να βρεθούν από διάφορα άλλα υπουργεία. Και το Υπ. Εθνικής Οικονομίας, και το Εσωτερικών, και οι Περιφερειάρχες μπορούν να βοηθήσουν, και οι Νομάρχες, και οι ίδιοι οι δήμοι. Σύντομα μέσα στον δήμο της Ύδρας θα κατατεθεί μία πρόταση που θα βρει μερικές δεκάδες χιλιάδες ευρώ ο δήμος. Να τα πρώτα χρήματα αν θέλει να ξεκινήσει για να εξασφαλίσει πλοίο συμβατικό έστω και μέρα παρά μέρα. Η Συνέντευξη μου παραχωρήθηκε για το περιοδικό ΕΦΟΠΛΙΣΤΗΣ τον Νοέμβριο του 2008