Ψήφος στα 16: η νέα μεταπολίτευση

Του Θεόδωρου Κουτρούκη*


Η κρίση που διέρχεται τους τελευταίους μήνες το ελληνικό πολιτικό σύστημα, μετά την ανάδυση φαινομένων ευρείας διαφθοράς και την προσφυγή της χώρας σε διαδικασίες διεθνούς οικονομικού ελέγχου (στήριξη ΕΕ-ΔΝΤ), έχει δρομολογήσει μια συζήτηση για την αδήριτη αναγκαιότητα ανανέωσης του.
Η ανανέωση της δημοκρατίας μας θα χρειαζόταν την αναζωογονητική συνεισφορά του νεανικού εκλογικού σώματος, το οποίο συνήθως τηρεί παθητική στάση αποστασιοποίησης από τα κοινά.
Το τμήμα του πληθυσμού που ανήκει στις ηλικιακές κλάσεις των 16 και 17 χρόνων είναι άφθαρτο, δεν έχει μολυνθεί από άκαιρες κομματικές εξαρτήσεις, δεν έχει κατά κανόνα χρησιμοποιήσει πολιτικές μεσολαβήσεις προς το δημόσιο, Επιπλέον, οι νέοι αυτής της κατηγορίας διαθέτουν πολύ περισσότερες παραστάσεις και ερεθίσματα σε σχέση με τις προηγούμενες δεκαετίες λόγω του τηλεοπτικού πλουραλισμού και της επέλασης του Ίντερνετ.
Άλλωστε, μετά τα 15 οι νέοι μπορούν να νυμφευθούν, να ενταχθούν στο εργατικό δυναμικό, να εγκαταλείψουν το σχολείο, να υποστούν τις συνέπειες του ποινικού δικαίου κι επομένως δεν υπάρχει σοβαρός λόγος για να στερούνται της πρόσβασης στους μηχανισμούς πολιτικής συμμετοχής.

Σε άλλες χώρες οι νέοι διαθέτουν το δικαίωμα ψήφου στις γενικές εκλογές από τα 15 χρόνια (Ιράν), τα 16 (Βραζιλία, Κούβα, Νικαράγουα), τα 17 (Ινδονησία, Σουδάν). Την ίδια στιγμή ψήφο στις τοπικές εκλογές διαθέτουν οι νέοι στην Αυστρία, την Ολλανδία, τη Φλάνδρα, σε μερικές πολιτείες των ΗΠΑ.
Συγκεφαλαιώνοντας προτείνουμε την παραχώρηση του δικαιώματος ψήφου στα 16 χρόνια στις δημοτικές και περιφερειακές εκλογές από τον ερχόμενο Νοέμβριο. Στη συνέχεια το δικαίωμα αυτό για τους νέους μας θα μπορούσε να επεκταθεί πρώτα στις ευρωεκλογές και σε μια επόμενη φάση στις βουλευτικές εκλογές. Τέλος, το ζήτημα της συμμετοχής των νέων σε ενδεχόμενα δημοψηφίσματα εθνικής εμβέλειας (που άλλωστε σπάνια προκηρύσσονται στη χώρα μας) θα πρέπει ενδεχομένως να τύχει περαιτέρω μελέτης και συζήτησης.

Με αυτό τον τρόπο το πολιτικό σύστημα πιθανώς θα βοηθηθεί στην υπέρβαση των παθογενειών του, οι οποίες θα απαιτούσαν μια νέα μεταπολίτευση.

*  Ο Θεόδωρος Κουτρούκης είναι Επίκουρος καθηγητής Οικονομικής των Ανθρωπίνων Πόρων στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου και Μεσολαβητής Διαιτητής ΟΜΕΔ