***
Ο Ηλίας Καλαποθαράκος γεννήθηκε το 1931 στο Βαχό της Μάνης. Σπούδασε Πολιτικές Επιστήμες στο Πάντειο Πανεπιστήμιο Αθηνών αλλά από νωρίς τον κέρδισε η δημοσιογραφία. Αξίζει να τονιστεί ότι για πενήντα και πλέον χρόνια υπηρέτησε από το δημοσιογραφικό μετερίζι τον στυλοβάτη της ελληνικής οικονομίας, τη ναυτιλία. Για 18 χρόνια εργάστηκε στην ΕΡΤ 1 ενώ επί 35 χρόνια εξέδιδε την «Ελληνική Ναυτιλιακή». Από το 1979 μέχρι σήμερα (2012) διευθύνει το περιοδικό «ΕΛΝΑΒΙ» το οποίο κυκλοφορεί σχεδόν στο σύνολο των ελληνικών ναυτιλιακών εταιριών με έδρα τον Πειραιά. Πριν από το ναυτιλιακό ρεπορτάζ ο Ηλίας Καλαποθαράκος κάλυψε για δεκαεπτά χρόνια το κοινοβουλευτικό, για επτά χρόνια προέβαλε την ανάπτυξη και τα προβλήματα των συγκοινωνιών της χώρας ενώ για περισσότερο από δέκα χρόνια υπηρέτησε το δύσκολο και ιδιαίτερα απαιτητικό οικονομικό ρεπορτάζ σε μεγάλες ημερήσιες Αθηναϊκές εφημερίδες.
Ο θάνατος…
- Ο θάνατος είναι ο τελικός προορισμός του ανθρώπου από την ώρα που γεννιέται. Όταν φθάνει σε ηλικία που μπορεί να σταθμίσει στις σωστές του διαστάσεις το γεγονός ότι ο θάνατος είναι ο τελικός προορισμός και ότι φυσιολογικά η μέση διάρκεια του είναι τα 80 χρόνια, τότε ο άνθρωπος έχει δύο τινά. Ή να τρομάξει αλλά να συνειδητοποιεί παράλληλα ότι το μοιραίο θα συμβεί ή να μη τρομάξει αλλά δυναμικά να αξιοποιήσει το διαβατήριο χρόνου της ζωής του δημιουργώντας πάνω στην παράδοση, την οικογένεια, την τέχνη, τη γνώση, την ανδρεία, την περιπέτεια του ερευνητή και μιας κοινωνικής ζωής πάνω στις αξίες τα δικαιώματά και τις υποχρεώσεις που λαμπρύνουν την κοινωνική ζωή. Ο άνθρωπος είναι οντότητα κοινωνική. Προσωπικά ο θάνατος με πλησίασε νέο. Παιδί με πολυβόλα μπροστά μου κι αργότερα με μια επιδημιολογική αρρώστια που ξεπέρασα. Έκτοτε τον προκάλεσα πολλές φορές με δημιουργικές προσπάθειες, με ταξίδια, με ρίσκο, με γλέντια, με ό,τι το διαβατήριο της ζωής σ’ ανθρώπινα πλαίσια μου εξασφάλισε. Γίναμε φίλοι. Εάν δεν έλθει να με συναντήσει με καλή διανοητική κατάσταση και σε υποφερτή αυτοεξυπηρέτηση θα επιδιώξω βίαιη συνάντηση μαζί του. Άλλωστε, οι δειλοί – όπως λέγει ο Σαίξπηρ – πεθαίνουν πολλές φορές πριν απ’ το θάνατό τους, ενώ οι γενναίοι μόνο μια φορά δοκιμάζουν τον θάνατο.
- Οι θρησκείες αποτέλεσαν και αποτελούν ένα stavento για τις ψυχές των ανθρώπων. Δίνουν λύσεις στους φόβους μας, εξήγηση για την ύπαρξή μας, εξωραΐζουν τον αναπόφευκτο θάνατο με την δήθεν ανάσταση και αιώνια ζωή ενώ παράλληλα τρεις –τέσσερεις από αυτές απετέλεσαν βασικά κίνητρο για αισθήματα αγάπης, φιλαλληλίας, και γενικά μιας ενάρετης ζωής βάζοντας πνευματικούς κανόνες στην κοινωνική ζωή. Βέβαια πάνω σ’ αυτούς τους κανόνες έγιναν υπερβολές και εγκλήματα. Βασικά όμως ενίσχυσαν σημαντικά την κοινωνική ζωή των ανθρώπων και ως ενισχυτικά των νόμων συνέτειναν στην ανάπτυξη της αλληλεγγύης και της βοήθειας σε αδύναμους. Προσωπικά πιστεύω πως ο άνθρωπος έχει την απαιτούμενη δύναμη για τη διαδρομή της ζωής του αρκεί και να της κάνει καλή χρήση. Όλοι έχουν κάποιο θεό μέσα τους.
- Η καλύτερη γραφή είναι οπωσδήποτε η πιο κατανοητή. Αυτή που θα μπορούσε να γίνει κατανοητή εξ’ ίσου από έναν μαθητή γυμνασίου κι έναν καθηγητή πανεπιστημίου. Γράψιμο απλό και ουσιαστικό. Εάν αυτό το γράψιμο μπορείς να το δώσεις απλά αλλά και με ωραίο λεξιλόγιο νομίζω πως πέρα από ενημέρωση δίνει και γνώσεις στον αναγνώστη. Τον προκαλείς να σ’ αναζητά για την ενημέρωσή του. Οι αρχαίοι φιλόσοφοι και συγγραφείς ήταν απόλυτα συνοπτικοί. Ενδεικτικό «Δεί σαι χαίρειν και λυπήσθε θνητός γαρ έφης» Προσωπικά στα 60 χρόνια μου ως δημοσιογράφος προσπαθώ όσο είναι δυνατό να είμαι απλός και κατανοητός. Βέβαια και η ωραιοποίηση με κάποια επίθετα θεωρώ ότι είναι αναγκαία. Ωστόσο και η αναφορά κυρίως στην αρθρογραφία, σε κάποια ιστορικά γεγονότα ή ρητά νομίζω ότι δένουν καλύτερα το κείμενο αποτελούν γνώση και ισχυροποιούν τη θέση του αρθρογράφου στους αναγνώστες του.
- Δυστυχώς ο πόνος και μάλιστα ο πόνος της θλίψης που εκδηλώνεται με οδυρμούς ιδίως από τις γυναίκες είναι ίδιος παντού. Ίσως είναι το πιο εκδηλωτικό στοιχείου της ανθρώπινης μοίρας. Ο θρήνος της Μανιάτισσας μάνας στο χαμό του γιου της είναι τόσο εκδηλωτικός και αρχαίος, τόσο όσο οι υπάρχουσες καταγραφές ανθρώπινων εκδηλώσεων.
- Η δημοσιογραφία πως πέρασε στα ενδιαφέροντά σας και την υπηρετήσατε και την υπηρετείτε για 60 τώρα χρόνια;
- Μεγάλη ιστορία και οι καλές συγκυρίες που με ακολουθούν αν και μπορούν να έχουν μια δόση πεπρωμένου; Μοίρας; Τύχης; Ή ότι άλλο προσωπικά πιστεύω ότι ήταν θέμα δουλειάς, και μόνον σωστής δουλειάς. Πάντοτε έντιμης αλλά και καλής εκτίμησης καταστάσεων. Το 1958 έφθασε μια πρόσκληση στην εφημερίδα «Ανεξάρτητος Τύπος» των Πουρνάρα και Κύρκου από την ακτοπλοΐα Τυπάλδου για μια τριήμερη κρουαζιέρα Παρασκευή μεσημέρι με Δευτέρα πρωί στα ελληνικά νησιά. Ο αρχισυντάκτης τότε Κυριάκος Σιμόπουλος την έδωσε σ’ εμένα – ουσιαστικά η δημοσιογραφική μου ζωή άρχισε από την εφημερίδα αυτή την 1η Απριλίου 1958. Πήγα με άλλους συναδέλφους από άλλες εφημερίδες. Επιβιβαστήκαμε στο πλοίο «Αιγαίον». Η πρόσκληση από την Τυπάλδος Λάιν είχε σκοπό να μας ενημερώσει ότι ένα άλλο πλοίο το «Σεμίραμις» είχε ναυλωθεί για το ίδιο δρομολόγιο από τον ελληνικό τουρισμό να εξυπηρετεί ξένους τουρίστες. Επειδή όμως δεν είχε ξένους το χρησιμοποιούσαν οι ιθύνοντες του τουρισμού για τους φίλους τους με έξοδα του κράτους φυσικά. Έτσι διαπιστώσαμε σε Μύκονο, Δήλο και Τήνο που τα δύο πλοία παρέβαλλαν συγχρόνως. Το δικό μας πλοίο είχε πολλούς ξένους. Γυρίζοντας γράψαμε όλοι τις εντυπώσεις μας και για την καλή φιλοξενία στο πλοίο. Προσωπικά έγραψα: Υπό τον τίτλο «Σεμίραμις, το αμαρτωλό πλοίο» - ο τίτλος ήταν του Κυριάκου Σιμόπουλου και προφανώς έβγαινε από το ρεπορτάζ. Πάντως έκανε μεγάλη εντύπωση στους πλοιοκτήτες και με φώναξαν να με συγχαρούν. Μετά από λίγο διάστημα ο ανιψιός του Τυπάλδου, Τάκης Κόκκινος – στην ουσία ο απόλυτα υπεύθυνος στην εταιρία Τυπάλδου – με φώναξε και μου είπε να εκδώσω μια ναυτιλιακή εφημερίδα γιατί οι υπάρχουσες τον υπονόμευαν. Σκέφθηκα τότε ότι μια 15ήμερη εφημερίδα θα μπορούσα να την γράφω και να την διακινώ με τον πατέρα μου μαζί που είχε κι αυτός την πείρα του πλασιέ. Ήταν δύσκολα αλλά αν πήγαινε καλά δεν θα μας εκβίαζε κανένας εργοδότης. Ο Τάκης Κόκκινος βοήθησε αρκετά στην αρχή αλλά όταν η εφημερίδα μας «Ελληνική Ναυτιλιακή Επιθεώρηση» παρουσίασε δυναμική μεγάλης απήχησης, τα υπάρχοντα έντυπα επιτέθηκαν στην ακτοπλοΐα Τυπάλδου και στον Τάκη Κόκκινο.
Ο πρύτανης μάλιστα του ναυτιλιακού τότε τύπου, ιδρυτής και διευθυντής του περιοδικού «Ναυτικά Χρονικά», Δ. Κωστάκης τον πήρε τηλέφωνο και του είπε: «Τι τον ήθελες τον ορεσίβιο στον Πειραιά;» Ο Κόκκινος μου είπε να την κλείσω. Δεν συμφώνησα. Δέχθηκε τα επιχειρήματά μου και το 1962 δέχθηκε να με στεφανώσει με την αγαπημένη μου Ευγενία Παλαιολόγου και να κάνω και 15ήμερη γαμήλια κρουαζιέρα με το υπ0ερπολυτελές τότε κρουαζιερόπλοιό τους «Ελλάς» που εκτελούσε δρομολόγιο από Βενετία προς Ντουμπρόβνικ, Κέρκυρα, Ιτέα, Ηράκλειο, Αλεξάνδρεια (με τρεις ημέρες διαμονής στο Κάιρο), Βηρυτό, Κύπρο, Πειραιά, Βενετία. Η Ελληνική Ναυτιλιακή μας έφερε πιο κοντά στην ναυτιλία και τους ανθρώπους της. Κυκλοφορούσε υπό την διεύθυνση μου από το 1963 ως το 1998. Από το 1969 μαζί με το ΕΛΝΑΒΙ στο οποίο συμμετείχα τότε κατά 50%. Από το 1969 τον Δεκέμβριο, προσελήφθην στην ΕΡΤ και για 18 χρόνια ως το 1987 που απεσύρθην οικιοθελώς για να συνταξιοδοτηθώ είχα και το ναυτιλιακό ρεπορτάζ. Η παρουσία μου όλα αυτά τα χρόνια κοντά στους ανθρώπους της θάλασσας μου έδιναν όλη αυτή τη διάθεση και δύναμη που είναι απαραίτητη για δημιουργικές προσπάθειες. Έγραψα για ανθρώπους που πρωτοξεκινούσαν και έγιναν πολύ μεγάλοι και στη ναυτιλία και στα έργα φιλαλληλίας. Η θάλασσα έχει πολύ δύναμη πλούτου και ιδεών για όλους όσους την ανακαλύπτουν ή την αναζητούν. Οι φουρτούνες της προϋποθέτουν δύναμη, θάρρος, αντίληψη, πνεύμα άμεσης και τολμηρής απόφασης και οι μπουνάτσες της στιγμές που μόνον ένας θαλασσοδαρμένος μπορεί να εκτιμήσει την δυναμική της απόλαυσης.
- Από την πρώτη επαφή μου με τους ανθρώπους της ναυτιλίας μας δεν χρειάστηκε ν’ ανατρέξω στην τρισχιλιετή ιστορία για τον σημαντικό της ρόλο σε κρίσιμες περιόδους στη ζωή του έθνους. Η ναυμαχία της Σαλαμίνας και άλλες πολλές έως σήμερα, ήταν καταλυτικές για την εδαφική ακεραιότητα της Ελλάδος. Κι αυτά σε ότι αφορά το ρόλο της ως πολεμική δυναμική. Στον ειρηνικό δρόμο της καταγράφονται πλούτος, γόητρο, επιρροές, και η μεταφορά και μεταλαμπάδευση του ελληνικού πολιτισμού ανά την υφήλιο. Αντιλήφτηκα ότι οι περί την θαλάσσια επιχείρηση ασχολούμενοι σ’ όλα τα επίπεδα, ήσαν άνθρωποι οραματικοί. Άνθρωποι που είδαν την θάλασσα και τους απέραντους δρόμους της ως πεδίον λαμπρό για επιχειρηματικές πρωτοβουλίες που θα οδηγούσαν σίγουρα σε προσωπικό πλούτο. Σε πλούτο που οδηγεί σε έργα πολιτισμικά και φιλαλληλίας. Οι Έλληνες πλοιοκτήτες αλλά και οι ανά τον κόσμο δικαιώνονται στις πρωτοβουλίες τους. Δεν είναι άνθρωποι που αναζητούν ένα σίγουρο μισθό. Μια δημόσια θέση. Μια οικογενειακή επιχείρηση για να επιβιώσουν. Αντίθετα ανοίχτηκαν στην πελαγίσια επιχείρηση βάζοντας όχι μόνο τη σκληρή δουλειά, ό,τι υπαρκτό περιουσιακό στοιχείο αλλά και την ζωή τους την ίδια που δυστυχώς επιχειρηματικά είναι συνυφασμένη με τους κινδύνους που εγκυμονεί η ζωή στη θάλασσα είτε ταξιδεύεις, είτε την απολαμβάνεις. Και πέρα από αυτό με την δυναμική αυτή έπεισαν και εξασφάλισαν το διεθνές κεφάλαιο και την απαραίτητη πιστοληπτική εμπιστοσύνη για τις ανάγκες ξεκινήματος ή περαιτέρω ανάπτυξης. Αυτή τους η οξυδέρκεια, η τόλμη, η επιμονή στα τηλέτυπα και τα τηλέφωνα σε ακατάστατες ώρες, ή άμεση παρουσία τους όπου η ανάγκη των πλοίων το επέβαλε, οι σχέσεις τους με το ανθρώπινο δυναμικό των πλοίων τους – πριν 40 χρόνια, ήταν περισσότερο από οικογενειακές - οι περισσότεροι άλλωστε καπεταναίοι ή μηχανικοί οι ίδιοι, με είχε ιδιαίτερα εντυπωσιάσει. Πάντα κάθε ενέργεια που έχει ρίσκο με ενθουσιάζει. Εξ’ άλλου ήταν και ανεπιτήδευτοι στις συνομιλίες μας. Απλοί, ντόμπροι, δωρικοί. Τα παιδιά τους πέρα από την καλή οικογενειακή παράδοση σ’ αρχές κι αξίες φρόντισαν να τα σπουδάσουν σε μεγάλα πανεπιστήμια. Ενδεικτικό της οξυδέρκειας τους για το εύρος της ναυτιλιακής επιχείρησης και τις ανάγκες που το επέβαλαν, ήταν το γεγονός ότι ανέβασαν σημαντικά τα επιχειρηματικά επίπεδα στα οποία τα πρώτα χρόνια εκινούντο. Οι εμπειρίες και οι εκτιμήσεις που χωρίς ιδιαίτερες αναλύσεις είχαν σχέση με το κόστος περνούσαν πλέον τώρα από πολλαπλές θετικές αναλύσεις. Είναι οι άνθρωποι που συνέχιζαν «το Μέγα της θαλάσσης κράτος» κατά Θουκυδίδη.
- Τα πρόσωπα που με εντυπωσίασαν στο χώρο της ναυτιλίας είναι πολλά αν όχι όλοι. Ενδεικτικά θα αναφερθώ στους αδελφούς Τυπάλδου οι οποίοι ξεκίνησαν τις κρουαζιέρες στα νησιά μας και στην Ανατολική και Δυτική Μεσόγειο, τους αδελφούς Ποταμιάνου – Ανδρέα και Γιώργο – που τις συνέχισαν, στις μεγάλες φυσιογνωμίες της ναυτιλίας και αείμνηστους Αριστοτέλη Ωνάση, Γιάννη Λάτση και Σταύρο Νιάρχο, τον Λουκά Χατζηϊωάννου – παγκόσμιοι και πρωτοπόροι στις θάλασσες του κόσμου με τις ρηξικέλευθες πρωτοβουλίες για τα μεγάλα τάνκερς και για τα πολιτισμικά έργα τους στη στεριά, τον Βαρδή Βαρδινογιάννη, τον Κυριάκο Μαμιδάκη, τον Χαράλαμπο Μυλωνά, τον Νικόλα Πατέρα, τον σήμερα πρώτο Έλληνα πλοιοκτήτη Παναγιώτη Τσάκο, τους αδελφούς Αγγελόπουλους, τον Βίκτωρα Ρέστη, τον Ν. Μαζαράκη, τους Μάτσα, Τσαβλίρη, Βερνίκους, τον Κ. Λυμπουσάκη και Σταύρο Καραπιπέρη στα ρυμουλκά και άλλους.
- Ναι πολλά ταξίδια για γεγονότα τα οποία φούσκωναν την υπερηφάνεια μου καθώς οι Έλληνες ήταν πρώτοι στις παραγγελίες νέων σκαφών ακόμη και συναφών εξειδικευμένων μεταφορικών αναγκών ή και ερευνητικών εργασιών. Ωστόσο δεν μπορούσα να κρύψω μια απογοήτευση που όλα αυτά γίνονταν μακριά από την Ελλάδα η οποία και ναυπηγεία είχε και που θα μπορούσε να έχει πολύ περισσότερα. Εδώ εμφιλοχωρούν πολλά στοιχεία και το σημαντικότερο η ελληνική πολιτική ηγεσία που δεν είδε ποτέ τη ναυτιλία στις σωστές της πλουτοπαραγωγικές διαστάσεις.
Επιτυχίες και πρωτιές
Μια ακόμη επιτυχία από τις στήλες της «Αθηναϊκής» ήταν ένα άρθρο μου με το οποίο ζητούσα από την κυβέρνηση να αναλάβει τα έξοδα μεταφοράς με τα συγκοινωνιακά μέσα κατά το ήμισυ των μαθητών που πεζοπορούσαν ώρες όπως κι εγώ έως τα 13 μου χρόνια, για να πάνε στα γυμνάσια που λειτουργούσαν μόνον στις μεγάλες πόλεις. Ο αείμνηστος Γεώργιος Παπανδρέου – ο γέρος – το υιοθέτησε αμέσως. Αργότερα το εισιτήριο για τους μαθητές καλύφθηκε εξ’ ολοκλήρου και κάλυψε επίσης τους μαθητές του δημοτικού και του νηπιαγωγείου. Η απόφαση αυτή ισχύει μέχρι και σήμερα. Επίσης, από την εφημερίδα «Εξπρές» παρουσίασα την προμελέτη για την ύδρευση των Αθηνών από τον ποταμό Μόρνο. Κάτι που επαληθεύτηκε. 
Λάθη...
- Ουδείς αλάθητος. Τα λάθη γίνονται. Το σημαντικό είναι αν υπάρχει δυνατότητα και κυρίως βούληση να τα διορθώσεις. Προσωπικά κάποια λάθη έχουν σχέση με την αισιοδοξία μου, τον συναισθηματισμό μου και με την εμπιστοσύνη μου μέχρι αποδείξεως του εναντίου. Στο επιχειρηματικό γίγνεσθαι σ’ όποιο επίπεδο όλα αυτά μπορεί να συνιστούν και αφέλεια. Το σημειώνω αυτό γιατί το 1979 ως εκδότης της 15ήμερης εφημερίδας «Ελληνική Ναυτιλιακή» από το 1963 – παράλληλα με την παρουσία μου τότε στην εφημερίδα «Εξπρές», ιδρύσαμε με άλλο συνάδελφο στο όνομα των συζύγων μας την εκδοτική εταιρία «Νηρηίδες» με κεφάλαιο εγώ την «Ελληνική Ναυτιλιακή» και εκείνος το περιοδικό «ΕΛΝΑΒΙ» που είχε εκδώσει το 1974. Η «Ελληνική Ναυτιλιακή» είχε ετήσιο τζίρο 1.600.000 δραχμές και 11 χρόνια κυκλοφορίας και το «ΕΛΝΑΒΙ», μόλις 600.000 δραχμές το χρόνο. Η συμμετοχή έγινε με 50 – 50% ενώ θα ‘πρεπε τουλάχιστον για λόγους οικονομικούς να έχω το 51%. Δεν επέμεινα στο ποσοστό. Από λόγους αισιοδοξίας; Συναισθηματικούς; Εμπιστοσύνης για καλή πορεία; Αφέλεια για τις σκέψεις και ενέργειες της άλλης πλευράς; Κάτι απ’ όλα; Μετά από 16 χρόνια καταλογίζω αφέλεια στον εαυτό μου. Η εμπιστοσύνη είναι κεφάλαιο που δεν το σέβονται όλοι. Προπαντός οι ανεπαρκείς και οι αιθεροβάμονες. Ο συνάδελφος μετά από 16 χρόνια καλής πορείας, θεώρησε τον εαυτό του συγγραφέα και αυτοδίδακτο εικαστικό. Στην ουσία και στο ένα και στο άλλο αλλά και ως επαγγελματίας δημοσιογράφος δεν είχε κάποια αξιόλογα επιτεύγματα. Ήταν της σειράς. Ωστόσο αιθεροβάμων. Ειδικός επί των αντιγραφών αρχαίων κειμένων και σημαντικών έργων διάσημων ζωγράφων. Θυμάμαι πως ζήτησε δι επιστολής του από τη Γαλλική Ακαδημία να μεταφραστεί έργο του και από τους διοργανωτές έκθεσης έργων του Γκρέκο να του παρασχεθεί αίθουσα να εκτεθούν αντίγραφά του. Σε κάποιο μάλιστα – δημόσια ομιλία του στην Ένωση Συντακτών όπου παρουσίασε τα αντίγραφα – είχε δηλώσει ότι έκανε και παρεμβολή διότι δεν το είχε σωστά ο δημιουργός Greco. Φυσικά κακολογούσε τη Γαλλική Ακαδημία και τους διοργανωτές της έκθεσης ότι δεν ενδιαφέρθηκαν. Τι να πεις; Μ’ ένα γυμνάσιο και κάποια γαλλικά και αγγλικά του γυμνασίου δεν διεκδικείς δάφνες. Περπατάς και ο καιρός ή οι ειδικοί μπορεί να μιλήσουν για Θεόφιλο ή για ανατροπέα ιστορικών κειμένων.
Βέβαια η αιθεροβαμοσύνη του σε μεγάλο βαθμό έγινε αιτία ώστε μετά από 16 χρόνια καλής συνεργασίας να πωλήσει το μερίδιό του με την προοπτική να εκδώσει δικό του έντυπο. Το επώλησε στα μισά χρήματα απ’ ότι είχαμε συμφωνήσει σε τρίτον. Εντιμότητα σε όλο της το μεγαλείο. Αποτέλεσμα μετά από 16 χρόνια στην ουσία να μην έχει τίποτα ενώ το ΕΛΝΑΒΙ πέρασε σ’ εταιρία των παιδιών μου και πορεύεται με επιτυχία στον ναυτιλιακό χώρο επί 39 τώρα χρόνια. Ίσως η λαϊκή ρήση πως «ο μέρμηγκας όταν κάνει φτερά χάνεται», να έχει εδώ την απόλυτη δικαίωσή του. Όταν μετά από 16 χρόνια είδα ξεκάθαρα το λάθος μου έκανα κάποιες θετικές ενέργειες και πέρασα την προσπάθεια των εκδόσεων - για τις οποίες είχα εργαστεί πολύ και εξακολουθώ ως εκδότης - στην κόρη μου και στον σύζυγό της Στέφανο Παπανδρέου που εργάζονται σεμνά και με σεβασμό σ’ αυτό που κάνουν. Η προσπάθεια έχει εκτιμηθεί και το «ΕΛΝΑΒΙ», χαίρει εμπιστοσύνης από τον ναυτιλιακό κόσμο.
Θα πρέπει να σημειώσω πως το λάθος αυτό με τις εκδοτικές μου προσπάθειες είχε τελικά θετική έκβαση.
- Ναι, έως το 1958 συνεργαζόμουν με την ΕΔΑ παρ’ ότι απογοητευμένος. Τότε σε μια κομματική συνεδρίαση μελών του Βύρωνα όπου διέμενα και την οποία διηύθυνε ο Λεωνίδας Κύρκος, διαφώνησα με τις γενικές αρχές που ανέπτυσσε. Του είπα ότι έπρεπε να χτίσουμε έναν ελληνικό κομμουνισμό με δικά μας πρότυπα και όχι με Στάλιν και Μάο. Κι ακόμη έθεσα θέμα για το που πήγαιναν τα λεφτά που μαζεύαμε και απεχώρησα. Μετά από 15-20 χρόνια συμβιβάστηκε και ο Κύρκος με τον ιστορικό συμβιβασμό του Μπερτλιγκουέρα*. Έπρεπε τότε να είχα εκδώσει ένα βιβλίο.
Ο φωτογραφικός φακός τον απαθανάτισε μαζί με τον Αριστοτέλη Ωνάση, τον Νίκο Βαρδινογιάννη, τον Αντώνη Χανδρή, τον αστροναύτη Γιούριν Γκαγκάριν, τον Γιώργο Λιβανό, τον Γιάννη Λάτση καθώς και με άλλες μεγάλες προσωπικότητες της Ναυτιλίας αλλά όπως και της πολιτικής και του πολιτισμού.
 |
| Ηλίας Καλαποθαράκος |
Κανένας άλλος Έλληνας δημοσιογράφος δεν συνέβαλε περισσότερο στην ανάδειξη των ναυτιλιακών δραστηριοτήτων της χώρας αλλά και των προσωπικοτήτων, των επιχειρηματιών και των στελεχών που δημικούργησαν το μεγαλύτερο ναυτιλιακό θαύμα του κόσμου όσο ο Ηλίας Καλαποθαράκος. Εκδότης του περιοδικού "ΕΛΝΑΒΙ", είχε μια πορεία γεμάτη από αντιξοότητες κάθε μεγέθους. Ωστόσο στα 81 του σήμερα χρόνια εξακολουθεί να αγωνίζεται και να συμβάλλει στην ανάδειξη της ελληνικής ναυτιλιακής βιομηχανίας, διατηρώντας την ακμαιότητά του χωρίς να φοβάται να μιλάει για τον θάνατο. Για όσα έζησε στα 81 αυτά χρόνια, μίλησε στο nextok.blogspot.com αναφερόμενος στις εμπειρίες του, τη δημοσιογραφία και τους δημοσιογράφους, την πολιτική και τους πολιτικούς και άλλα εξαιρετικά και ενδιαφέροντα.
Ο Ηλίας Καλαποθαράκος γεννήθηκε το 1931 στο Βαχό της Μάνης. Σπούδασε Πολιτικές Επιστήμες στο Πάντειο Πανεπιστήμιο Αθηνών αλλά από νωρίς τον κέρδισε η δημοσιογραφία. Αξίζει να τονιστεί ότι για πενήντα και πλέον χρόνια υπηρέτησε από το δημοσιογραφικό μετερίζι τον στυλοβάτη της ελληνικής οικονομίας, τη ναυτιλία. Για 18 χρόνια εργάστηκε στην ΕΡΤ 1 ενώ επί 35 χρόνια εξέδιδε την «Ελληνική Ναυτιλιακή». Από το 1979 μέχρι σήμερα (2012) διευθύνει το περιοδικό «ΕΛΝΑΒΙ» το οποίο κυκλοφορεί σχεδόν στο σύνολο των ελληνικών ναυτιλιακών εταιριών με έδρα τον Πειραιά. Πριν από το ναυτιλιακό ρεπορτάζ ο Ηλίας Καλαποθαράκος κάλυψε για δεκαεπτά χρόνια το κοινοβουλευτικό, για επτά χρόνια προέβαλε την ανάπτυξη και τα προβλήματα των συγκοινωνιών της χώρας ενώ για περισσότερο από δέκα χρόνια υπηρέτησε το δύσκολο και ιδιαίτερα απαιτητικό οικονομικό ρεπορτάζ σε μεγάλες ημερήσιες Αθηναϊκές εφημερίδες.
Την ψυχή του όμως έδωσε στη ναυτιλία. Με τη πένα του και τη φωτογραφική του μηχανή, κατέγραψε για τέσσερις δεκαετίες τη γιγάντωση των ναυτιλιακών δραστηριοτήτων που έφεραν την Ελλάδα στη πρώτη θέση παγκοσμίως. Αυτοδημιούργητοι επιχειρηματίες της θάλασσας, γόνοι εφοπλιστικών οικογενειών, πλοία κάθε είδους και έργα ναυτιλιακά, αλλά και ναυτιλιακοί οργανισμοί και κρατικές δραστηριότητες και αποφάσεις που συνέβαλαν με τον έναν ή με τον άλλο τρόπο σ’ αυτό που ανέκαθεν αποκαλείται «ελληνικό ναυτιλιακό θαύμα» αποτυπώθηκαν από τον δημοσιογράφο Ηλία Καλαποθαράκο αφήνοντας έτσι σημαντικά ιστορικά στοιχεία για τις μελλοντικές γενεές. Και προφανώς δεν ήταν τυχαία η άποψή του: Αν κυβέρνηση και ολόκληρος ο πολιτικός κόσμος εκτιμήσουν την ελληνική εμπορική ναυτιλία στις σωστές της διαστάσεις ως την μεγαλύτερη σε αριθμό και τονάζ ναυτιλία του κόσμου – τότε πολλά πράγματα θ’ αλλάξουν στη χώρα μας. (Από δημοσίευση του 1997).
Ο θάνατος…
Για τη συνέντευξη αυτή έγιναν πολλές συναντήσεις με τον Ηλία Καλαποθαράκο. Ο ίδιος θέλησε να απαντήσει στις πιο απίθανες ερωτήσεις μου ενώ σοκάρει πολλές φορές με τις θέσεις του όπως όταν μιλά για τον θάνατο του.
- Ο θάνατος σας τρομάζει; Είχε επίδραση στη ζωή σας;
- Ο θάνατος είναι ο τελικός προορισμός του ανθρώπου από την ώρα που γεννιέται. Όταν φθάνει σε ηλικία που μπορεί να σταθμίσει στις σωστές του διαστάσεις το γεγονός ότι ο θάνατος είναι ο τελικός προορισμός και ότι φυσιολογικά η μέση διάρκεια του είναι τα 80 χρόνια, τότε ο άνθρωπος έχει δύο τινά. Ή να τρομάξει αλλά να συνειδητοποιεί παράλληλα ότι το μοιραίο θα συμβεί ή να μη τρομάξει αλλά δυναμικά να αξιοποιήσει το διαβατήριο χρόνου της ζωής του δημιουργώντας πάνω στην παράδοση, την οικογένεια, την τέχνη, τη γνώση, την ανδρεία, την περιπέτεια του ερευνητή και μιας κοινωνικής ζωής πάνω στις αξίες τα δικαιώματά και τις υποχρεώσεις που λαμπρύνουν την κοινωνική ζωή. Ο άνθρωπος είναι οντότητα κοινωνική. Προσωπικά ο θάνατος με πλησίασε νέο. Παιδί με πολυβόλα μπροστά μου κι αργότερα με μια επιδημιολογική αρρώστια που ξεπέρασα. Έκτοτε τον προκάλεσα πολλές φορές με δημιουργικές προσπάθειες, με ταξίδια, με ρίσκο, με γλέντια, με ό,τι το διαβατήριο της ζωής σ’ ανθρώπινα πλαίσια μου εξασφάλισε. Γίναμε φίλοι. Εάν δεν έλθει να με συναντήσει με καλή διανοητική κατάσταση και σε υποφερτή αυτοεξυπηρέτηση θα επιδιώξω βίαιη συνάντηση μαζί του. Άλλωστε, οι δειλοί – όπως λέγει ο Σαίξπηρ – πεθαίνουν πολλές φορές πριν απ’ το θάνατό τους, ενώ οι γενναίοι μόνο μια φορά δοκιμάζουν τον θάνατο.
- Και με τον Θεό; Δεν σας απασχολεί το θέμα;
- Οι θρησκείες αποτέλεσαν και αποτελούν ένα stavento για τις ψυχές των ανθρώπων. Δίνουν λύσεις στους φόβους μας, εξήγηση για την ύπαρξή μας, εξωραΐζουν τον αναπόφευκτο θάνατο με την δήθεν ανάσταση και αιώνια ζωή ενώ παράλληλα τρεις –τέσσερεις από αυτές απετέλεσαν βασικά κίνητρο για αισθήματα αγάπης, φιλαλληλίας, και γενικά μιας ενάρετης ζωής βάζοντας πνευματικούς κανόνες στην κοινωνική ζωή. Βέβαια πάνω σ’ αυτούς τους κανόνες έγιναν υπερβολές και εγκλήματα. Βασικά όμως ενίσχυσαν σημαντικά την κοινωνική ζωή των ανθρώπων και ως ενισχυτικά των νόμων συνέτειναν στην ανάπτυξη της αλληλεγγύης και της βοήθειας σε αδύναμους. Προσωπικά πιστεύω πως ο άνθρωπος έχει την απαιτούμενη δύναμη για τη διαδρομή της ζωής του αρκεί και να της κάνει καλή χρήση. Όλοι έχουν κάποιο θεό μέσα τους.
- Επιλέξατε από την αρχή στο γραπτό λόγο, στο ρεπορτάζ, στα άρθρα ή στο σχόλιό μια δωρική θα λέγαμε γραφή, μια γραφή χωρίς βερμπαλισμούς, μεγάλες παραγράφους.
- Η καλύτερη γραφή είναι οπωσδήποτε η πιο κατανοητή. Αυτή που θα μπορούσε να γίνει κατανοητή εξ’ ίσου από έναν μαθητή γυμνασίου κι έναν καθηγητή πανεπιστημίου. Γράψιμο απλό και ουσιαστικό. Εάν αυτό το γράψιμο μπορείς να το δώσεις απλά αλλά και με ωραίο λεξιλόγιο νομίζω πως πέρα από ενημέρωση δίνει και γνώσεις στον αναγνώστη. Τον προκαλείς να σ’ αναζητά για την ενημέρωσή του. Οι αρχαίοι φιλόσοφοι και συγγραφείς ήταν απόλυτα συνοπτικοί. Ενδεικτικό «Δεί σαι χαίρειν και λυπήσθε θνητός γαρ έφης» Προσωπικά στα 60 χρόνια μου ως δημοσιογράφος προσπαθώ όσο είναι δυνατό να είμαι απλός και κατανοητός. Βέβαια και η ωραιοποίηση με κάποια επίθετα θεωρώ ότι είναι αναγκαία. Ωστόσο και η αναφορά κυρίως στην αρθρογραφία, σε κάποια ιστορικά γεγονότα ή ρητά νομίζω ότι δένουν καλύτερα το κείμενο αποτελούν γνώση και ισχυροποιούν τη θέση του αρθρογράφου στους αναγνώστες του.
- Ως ρεπόρτερ βρεθήκατε σε τραγικά γεγονότα, ατυχήματα, καιρικές καταστροφές, εγκλήματα, θανάτους στην Ελλάδα κι αλλού. Ο πόνος, ο ψυχικός προσέξατε να διαφέρει από λαό σε λαό;
- Δυστυχώς ο πόνος και μάλιστα ο πόνος της θλίψης που εκδηλώνεται με οδυρμούς ιδίως από τις γυναίκες είναι ίδιος παντού. Ίσως είναι το πιο εκδηλωτικό στοιχείου της ανθρώπινης μοίρας. Ο θρήνος της Μανιάτισσας μάνας στο χαμό του γιου της είναι τόσο εκδηλωτικός και αρχαίος, τόσο όσο οι υπάρχουσες καταγραφές ανθρώπινων εκδηλώσεων.
- Τελείωσα το 7ο Νυχτερινό Γυμνάσιο Παγκρατίου. Εκεί δέθηκα πολύ με δύο συμμαθητές μου. Τον Φώτη Ηλιάδη – μας άφησε χρόνους πριν έξι χρόνια - και τον Τάσο Ακριβιάδη. Μας έδενε πέρα από κάθε άλλο ένα πάθος φιλομάθειας. Το πάθος αυτό έξω από τα μαθήματα, - παρ’ ότι εργαζόμενοι ήμασταν καλοί μαθητές το καίγαμε κυριολεκτικά καθώς κάθε βράδυ γυρίζαμε από το Παγκράτι στα σπίτια μας με τα πόδια εγώ κι ο Τάσος Ακριβιάδης στη συνοικία Κοπανά του Βύρωνα και ο Ηλιάδης στην Πηγάδα της Ηλιούπολης. Κανονικά η διαδρομή ήταν το πολύ μιας ώρας.
Για εμάς η διαδρομή κρατούσε και δύο ώρες. Μιλούσαμε και προσπαθούσαμε να αναλύσουμε ότι διαβαστικό βιβλίο έτρεχε εκείνη την εποχή. Πάντως θυμάμαι τον Μαρξ, τον Έγκελς, τον Ρουσσώ, τον Νίτσε, τον Σπένσερ, τον Σοπενχάουερ, τον Σπέγκλερ και βέβαια μεγάλους Έλληνες αρχαίους και νέους ποιητές και φιλόσοφους. Μαζί αργότερα φτιάξαμε μια εφημερίδα του τοίχου συνεχίζοντας και μετά την αποφοίτηση από το γυμνάσιο. Προσωπικά καθώς λόγω κοινωνικών φρονημάτων δεν μπορούσα να βρω μια σωστή δουλειά, άρχισα να εργάζομαι ως πλασιέ εντύπων. Οι δυο φίλοι μου, ο μεν Ακριβιάδης προσελήφθη στην Εθνική Τράπεζα ο δε Ηλιάδης σε συγγενική του επιχείρηση. Το Κυπριακό ζήτημα το 1951-52 αλλά και μετά ήταν σημαντικό για την Ελλάδα. Ο δημοσιογράφος Αντώνης Δαυίδ στην εφημερίδα «Ακρόπολις» τότε, εξέδωσε το περιοδικό «Η φωνή της μαχόμενης Κύπρου». Λίγο πιο ενωρίς είχε κυκλοφορήσει και η 15ήμερη εφημερίδα «Κυπριακός Αγώνας».
Εργάστηκα και στα δύο όχι ως γράφων αλλά ως πλασιέ. Έγραφα συνδρομητές ιδίως στο περιοδικό και είχα ένα ποσοστό από τις εισπράξεις. Έζησα. Είχα επιτύχει το 1951 στην Πάντειο και σπούδαζα εξασφαλίζοντας και τα προς το ζην. Η δουλειά μου πήγαινε καλά διότι άρχισα μέσα στο περιοδικό να αρθρογραφώ. Αυτό με διευκόλυνε αλλά και με ερέθιζε βλέποντας το όνομα μου. Για τις ανάγκες του περιοδικού με έστειλαν στην βουλή να παρακολουθήσω μια συζήτηση για το Κυπριακό. Στα δημοσιογραφικά θεωρεία που βρέθηκα, πιάστηκα να λέω στον εαυτό μου να βρεθώ σ’ αυτά τα θεωρεία ως συντάκτης ημερήσιας εφημερίδας.
Μετά από 10 χρόνια – 1961 – από την εφημερίδα «Αθηναϊκή» πολύ μεγάλης κυκλοφορίας εκείνη την περίοδο – μου ανατέθηκε το ρεπορτάζ της βουλής. Το όνειρο είχε γίνει πραγματικότητα. Ως ρεπόρτερ βουλής στη δημοσιογραφική μου ζωή σε μεγάλες εφημερίδες μετρώ 17 χρόνια. Την ίδια περίοδο ο Κώστας ο Κύρκος, αρκετά μεγαλύτερός μου παλεύοντας να επιβιώσει σκέφθηκε να τυπώσει τη φυσιογνωμία του εθνικού μας ποιητή Διονύση Σολωμού και να την περάσει σ’ ένα απλό κάδρο. Σκοπός να διατεθεί σε σχολεία, ιδρύματα και σε κάθε ενδιαφερόμενο. Φώναξε πλασιέ για την διάθεση. Πήγα κι εγώ. Η τιμή ήταν 30 δραχμές. Ο πλασιέ θα έπαιρνε τα μισά. Τον πρώτο Σολωμό που πούλησα εγώ ήταν στην Ένωση Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Αθηνών. - Υπάρχει ακόμη σε κάποια αίθουσα - κι εδώ πιάστηκα να μπολιάζομαι στην ιδέα να γίνω μέλος της Μεγάλης αυτής ένωσης. Έγινα πράγματι το 1964 με αριθμό 509.
Για εμάς η διαδρομή κρατούσε και δύο ώρες. Μιλούσαμε και προσπαθούσαμε να αναλύσουμε ότι διαβαστικό βιβλίο έτρεχε εκείνη την εποχή. Πάντως θυμάμαι τον Μαρξ, τον Έγκελς, τον Ρουσσώ, τον Νίτσε, τον Σπένσερ, τον Σοπενχάουερ, τον Σπέγκλερ και βέβαια μεγάλους Έλληνες αρχαίους και νέους ποιητές και φιλόσοφους. Μαζί αργότερα φτιάξαμε μια εφημερίδα του τοίχου συνεχίζοντας και μετά την αποφοίτηση από το γυμνάσιο. Προσωπικά καθώς λόγω κοινωνικών φρονημάτων δεν μπορούσα να βρω μια σωστή δουλειά, άρχισα να εργάζομαι ως πλασιέ εντύπων. Οι δυο φίλοι μου, ο μεν Ακριβιάδης προσελήφθη στην Εθνική Τράπεζα ο δε Ηλιάδης σε συγγενική του επιχείρηση. Το Κυπριακό ζήτημα το 1951-52 αλλά και μετά ήταν σημαντικό για την Ελλάδα. Ο δημοσιογράφος Αντώνης Δαυίδ στην εφημερίδα «Ακρόπολις» τότε, εξέδωσε το περιοδικό «Η φωνή της μαχόμενης Κύπρου». Λίγο πιο ενωρίς είχε κυκλοφορήσει και η 15ήμερη εφημερίδα «Κυπριακός Αγώνας». Εργάστηκα και στα δύο όχι ως γράφων αλλά ως πλασιέ. Έγραφα συνδρομητές ιδίως στο περιοδικό και είχα ένα ποσοστό από τις εισπράξεις. Έζησα. Είχα επιτύχει το 1951 στην Πάντειο και σπούδαζα εξασφαλίζοντας και τα προς το ζην. Η δουλειά μου πήγαινε καλά διότι άρχισα μέσα στο περιοδικό να αρθρογραφώ. Αυτό με διευκόλυνε αλλά και με ερέθιζε βλέποντας το όνομα μου. Για τις ανάγκες του περιοδικού με έστειλαν στην βουλή να παρακολουθήσω μια συζήτηση για το Κυπριακό. Στα δημοσιογραφικά θεωρεία που βρέθηκα, πιάστηκα να λέω στον εαυτό μου να βρεθώ σ’ αυτά τα θεωρεία ως συντάκτης ημερήσιας εφημερίδας.
Μετά από 10 χρόνια – 1961 – από την εφημερίδα «Αθηναϊκή» πολύ μεγάλης κυκλοφορίας εκείνη την περίοδο – μου ανατέθηκε το ρεπορτάζ της βουλής. Το όνειρο είχε γίνει πραγματικότητα. Ως ρεπόρτερ βουλής στη δημοσιογραφική μου ζωή σε μεγάλες εφημερίδες μετρώ 17 χρόνια. Την ίδια περίοδο ο Κώστας ο Κύρκος, αρκετά μεγαλύτερός μου παλεύοντας να επιβιώσει σκέφθηκε να τυπώσει τη φυσιογνωμία του εθνικού μας ποιητή Διονύση Σολωμού και να την περάσει σ’ ένα απλό κάδρο. Σκοπός να διατεθεί σε σχολεία, ιδρύματα και σε κάθε ενδιαφερόμενο. Φώναξε πλασιέ για την διάθεση. Πήγα κι εγώ. Η τιμή ήταν 30 δραχμές. Ο πλασιέ θα έπαιρνε τα μισά. Τον πρώτο Σολωμό που πούλησα εγώ ήταν στην Ένωση Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Αθηνών. - Υπάρχει ακόμη σε κάποια αίθουσα - κι εδώ πιάστηκα να μπολιάζομαι στην ιδέα να γίνω μέλος της Μεγάλης αυτής ένωσης. Έγινα πράγματι το 1964 με αριθμό 509.
- Και στο ναυτιλιακό χώρο που συμπληρώνετε 50 χρόνια πως περάσατε;
- Μεγάλη ιστορία και οι καλές συγκυρίες που με ακολουθούν αν και μπορούν να έχουν μια δόση πεπρωμένου; Μοίρας; Τύχης; Ή ότι άλλο προσωπικά πιστεύω ότι ήταν θέμα δουλειάς, και μόνον σωστής δουλειάς. Πάντοτε έντιμης αλλά και καλής εκτίμησης καταστάσεων. Το 1958 έφθασε μια πρόσκληση στην εφημερίδα «Ανεξάρτητος Τύπος» των Πουρνάρα και Κύρκου από την ακτοπλοΐα Τυπάλδου για μια τριήμερη κρουαζιέρα Παρασκευή μεσημέρι με Δευτέρα πρωί στα ελληνικά νησιά. Ο αρχισυντάκτης τότε Κυριάκος Σιμόπουλος την έδωσε σ’ εμένα – ουσιαστικά η δημοσιογραφική μου ζωή άρχισε από την εφημερίδα αυτή την 1η Απριλίου 1958. Πήγα με άλλους συναδέλφους από άλλες εφημερίδες. Επιβιβαστήκαμε στο πλοίο «Αιγαίον». Η πρόσκληση από την Τυπάλδος Λάιν είχε σκοπό να μας ενημερώσει ότι ένα άλλο πλοίο το «Σεμίραμις» είχε ναυλωθεί για το ίδιο δρομολόγιο από τον ελληνικό τουρισμό να εξυπηρετεί ξένους τουρίστες. Επειδή όμως δεν είχε ξένους το χρησιμοποιούσαν οι ιθύνοντες του τουρισμού για τους φίλους τους με έξοδα του κράτους φυσικά. Έτσι διαπιστώσαμε σε Μύκονο, Δήλο και Τήνο που τα δύο πλοία παρέβαλλαν συγχρόνως. Το δικό μας πλοίο είχε πολλούς ξένους. Γυρίζοντας γράψαμε όλοι τις εντυπώσεις μας και για την καλή φιλοξενία στο πλοίο. Προσωπικά έγραψα: Υπό τον τίτλο «Σεμίραμις, το αμαρτωλό πλοίο» - ο τίτλος ήταν του Κυριάκου Σιμόπουλου και προφανώς έβγαινε από το ρεπορτάζ. Πάντως έκανε μεγάλη εντύπωση στους πλοιοκτήτες και με φώναξαν να με συγχαρούν. Μετά από λίγο διάστημα ο ανιψιός του Τυπάλδου, Τάκης Κόκκινος – στην ουσία ο απόλυτα υπεύθυνος στην εταιρία Τυπάλδου – με φώναξε και μου είπε να εκδώσω μια ναυτιλιακή εφημερίδα γιατί οι υπάρχουσες τον υπονόμευαν. Σκέφθηκα τότε ότι μια 15ήμερη εφημερίδα θα μπορούσα να την γράφω και να την διακινώ με τον πατέρα μου μαζί που είχε κι αυτός την πείρα του πλασιέ. Ήταν δύσκολα αλλά αν πήγαινε καλά δεν θα μας εκβίαζε κανένας εργοδότης. Ο Τάκης Κόκκινος βοήθησε αρκετά στην αρχή αλλά όταν η εφημερίδα μας «Ελληνική Ναυτιλιακή Επιθεώρηση» παρουσίασε δυναμική μεγάλης απήχησης, τα υπάρχοντα έντυπα επιτέθηκαν στην ακτοπλοΐα Τυπάλδου και στον Τάκη Κόκκινο. Ο πρύτανης μάλιστα του ναυτιλιακού τότε τύπου, ιδρυτής και διευθυντής του περιοδικού «Ναυτικά Χρονικά», Δ. Κωστάκης τον πήρε τηλέφωνο και του είπε: «Τι τον ήθελες τον ορεσίβιο στον Πειραιά;» Ο Κόκκινος μου είπε να την κλείσω. Δεν συμφώνησα. Δέχθηκε τα επιχειρήματά μου και το 1962 δέχθηκε να με στεφανώσει με την αγαπημένη μου Ευγενία Παλαιολόγου και να κάνω και 15ήμερη γαμήλια κρουαζιέρα με το υπ0ερπολυτελές τότε κρουαζιερόπλοιό τους «Ελλάς» που εκτελούσε δρομολόγιο από Βενετία προς Ντουμπρόβνικ, Κέρκυρα, Ιτέα, Ηράκλειο, Αλεξάνδρεια (με τρεις ημέρες διαμονής στο Κάιρο), Βηρυτό, Κύπρο, Πειραιά, Βενετία. Η Ελληνική Ναυτιλιακή μας έφερε πιο κοντά στην ναυτιλία και τους ανθρώπους της. Κυκλοφορούσε υπό την διεύθυνση μου από το 1963 ως το 1998. Από το 1969 μαζί με το ΕΛΝΑΒΙ στο οποίο συμμετείχα τότε κατά 50%. Από το 1969 τον Δεκέμβριο, προσελήφθην στην ΕΡΤ και για 18 χρόνια ως το 1987 που απεσύρθην οικιοθελώς για να συνταξιοδοτηθώ είχα και το ναυτιλιακό ρεπορτάζ. Η παρουσία μου όλα αυτά τα χρόνια κοντά στους ανθρώπους της θάλασσας μου έδιναν όλη αυτή τη διάθεση και δύναμη που είναι απαραίτητη για δημιουργικές προσπάθειες. Έγραψα για ανθρώπους που πρωτοξεκινούσαν και έγιναν πολύ μεγάλοι και στη ναυτιλία και στα έργα φιλαλληλίας. Η θάλασσα έχει πολύ δύναμη πλούτου και ιδεών για όλους όσους την ανακαλύπτουν ή την αναζητούν. Οι φουρτούνες της προϋποθέτουν δύναμη, θάρρος, αντίληψη, πνεύμα άμεσης και τολμηρής απόφασης και οι μπουνάτσες της στιγμές που μόνον ένας θαλασσοδαρμένος μπορεί να εκτιμήσει την δυναμική της απόλαυσης.
- Τώρα 39 χρόνια με το ΕΛΝΑΒΙ ποιες είναι οι εμπειρίες, οι εντυπώσεις και οι εκτιμήσεις για την δυναμική της εμπορικής μας ναυτιλίας στη χώρα μας;
- Από την πρώτη επαφή μου με τους ανθρώπους της ναυτιλίας μας δεν χρειάστηκε ν’ ανατρέξω στην τρισχιλιετή ιστορία για τον σημαντικό της ρόλο σε κρίσιμες περιόδους στη ζωή του έθνους. Η ναυμαχία της Σαλαμίνας και άλλες πολλές έως σήμερα, ήταν καταλυτικές για την εδαφική ακεραιότητα της Ελλάδος. Κι αυτά σε ότι αφορά το ρόλο της ως πολεμική δυναμική. Στον ειρηνικό δρόμο της καταγράφονται πλούτος, γόητρο, επιρροές, και η μεταφορά και μεταλαμπάδευση του ελληνικού πολιτισμού ανά την υφήλιο. Αντιλήφτηκα ότι οι περί την θαλάσσια επιχείρηση ασχολούμενοι σ’ όλα τα επίπεδα, ήσαν άνθρωποι οραματικοί. Άνθρωποι που είδαν την θάλασσα και τους απέραντους δρόμους της ως πεδίον λαμπρό για επιχειρηματικές πρωτοβουλίες που θα οδηγούσαν σίγουρα σε προσωπικό πλούτο. Σε πλούτο που οδηγεί σε έργα πολιτισμικά και φιλαλληλίας. Οι Έλληνες πλοιοκτήτες αλλά και οι ανά τον κόσμο δικαιώνονται στις πρωτοβουλίες τους. Δεν είναι άνθρωποι που αναζητούν ένα σίγουρο μισθό. Μια δημόσια θέση. Μια οικογενειακή επιχείρηση για να επιβιώσουν. Αντίθετα ανοίχτηκαν στην πελαγίσια επιχείρηση βάζοντας όχι μόνο τη σκληρή δουλειά, ό,τι υπαρκτό περιουσιακό στοιχείο αλλά και την ζωή τους την ίδια που δυστυχώς επιχειρηματικά είναι συνυφασμένη με τους κινδύνους που εγκυμονεί η ζωή στη θάλασσα είτε ταξιδεύεις, είτε την απολαμβάνεις. Και πέρα από αυτό με την δυναμική αυτή έπεισαν και εξασφάλισαν το διεθνές κεφάλαιο και την απαραίτητη πιστοληπτική εμπιστοσύνη για τις ανάγκες ξεκινήματος ή περαιτέρω ανάπτυξης. Αυτή τους η οξυδέρκεια, η τόλμη, η επιμονή στα τηλέτυπα και τα τηλέφωνα σε ακατάστατες ώρες, ή άμεση παρουσία τους όπου η ανάγκη των πλοίων το επέβαλε, οι σχέσεις τους με το ανθρώπινο δυναμικό των πλοίων τους – πριν 40 χρόνια, ήταν περισσότερο από οικογενειακές - οι περισσότεροι άλλωστε καπεταναίοι ή μηχανικοί οι ίδιοι, με είχε ιδιαίτερα εντυπωσιάσει. Πάντα κάθε ενέργεια που έχει ρίσκο με ενθουσιάζει. Εξ’ άλλου ήταν και ανεπιτήδευτοι στις συνομιλίες μας. Απλοί, ντόμπροι, δωρικοί. Τα παιδιά τους πέρα από την καλή οικογενειακή παράδοση σ’ αρχές κι αξίες φρόντισαν να τα σπουδάσουν σε μεγάλα πανεπιστήμια. Ενδεικτικό της οξυδέρκειας τους για το εύρος της ναυτιλιακής επιχείρησης και τις ανάγκες που το επέβαλαν, ήταν το γεγονός ότι ανέβασαν σημαντικά τα επιχειρηματικά επίπεδα στα οποία τα πρώτα χρόνια εκινούντο. Οι εμπειρίες και οι εκτιμήσεις που χωρίς ιδιαίτερες αναλύσεις είχαν σχέση με το κόστος περνούσαν πλέον τώρα από πολλαπλές θετικές αναλύσεις. Είναι οι άνθρωποι που συνέχιζαν «το Μέγα της θαλάσσης κράτος» κατά Θουκυδίδη.
- Ενδεικτικά θα θεωρούσατε σκόπιμο να αναφερθείτε σε κάποια πρόσωπα;
- Τα πρόσωπα που με εντυπωσίασαν στο χώρο της ναυτιλίας είναι πολλά αν όχι όλοι. Ενδεικτικά θα αναφερθώ στους αδελφούς Τυπάλδου οι οποίοι ξεκίνησαν τις κρουαζιέρες στα νησιά μας και στην Ανατολική και Δυτική Μεσόγειο, τους αδελφούς Ποταμιάνου – Ανδρέα και Γιώργο – που τις συνέχισαν, στις μεγάλες φυσιογνωμίες της ναυτιλίας και αείμνηστους Αριστοτέλη Ωνάση, Γιάννη Λάτση και Σταύρο Νιάρχο, τον Λουκά Χατζηϊωάννου – παγκόσμιοι και πρωτοπόροι στις θάλασσες του κόσμου με τις ρηξικέλευθες πρωτοβουλίες για τα μεγάλα τάνκερς και για τα πολιτισμικά έργα τους στη στεριά, τον Βαρδή Βαρδινογιάννη, τον Κυριάκο Μαμιδάκη, τον Χαράλαμπο Μυλωνά, τον Νικόλα Πατέρα, τον σήμερα πρώτο Έλληνα πλοιοκτήτη Παναγιώτη Τσάκο, τους αδελφούς Αγγελόπουλους, τον Βίκτωρα Ρέστη, τον Ν. Μαζαράκη, τους Μάτσα, Τσαβλίρη, Βερνίκους, τον Κ. Λυμπουσάκη και Σταύρο Καραπιπέρη στα ρυμουλκά και άλλους.
- Είχατε πολλές προσκλήσεις σε ταξίδια για καθελκύσεις ή παραλαβές ελληνικών πλοίων που χτίζονταν σε ναυπηγεία της Ευρώπης και της Άπω Ανατολής. Ποια από αυτά σας άφησαν έντονες αναμνήσεις;
Τα ταξίδια που ιδιαίτερα θυμάμαι είναι στην Ουκρανία με τον Βαρδή Βαρδινογιάννη, στο Τούκου της Φινλανδίας με τον Περικλή Παναγόπουλο, στην Ουκρανία με τον Βαρδή Βαρδινογιάννη, στην Κίνα με τον Γιάννη Καρρά, στο Ντέβον της Αγγλίας με τον Περικλή Καλλιμανόπουλο και το αξέχαστο στην Οσάκα και τη Χιροσίμα με τον καπετάν Παναγιώτη Τσάκο καθώς και το ταξίδι στην Κωνσταντινούπολη με το προσωπικό του αεροπλάνο στο Πατριαρχείο και το γεύμα με τον Οικουμενικό Πατριάρχη Βαρθολομαίο.
Ακόμη το ταξίδι με τον αείμνηστο Δημήτρη Μανιό και το προσωπικό του τζετ στο Λονδίνο, καθώς και το ταξίδι με τον Γιώργο Ι. Βαρδινογιάννη σε ναυπηγείο της Γιουγκοσλαβίας μ’ ένα δεκαεπταθέσιο αεροπλάνο. Πολλά ακόμη ταξίδια όλα σημαντικά με σημαντικούς ανθρώπους για σημαντικά γεγονότα. Στο βιβλίο μου «Σαράντα χρόνια ναυτιλιακής δημοσιογραφίας», περιγράφονται τα πιο μεγάλα από αυτά.
- Αναφέρατε σε κάποιο σημείο ότι ουσιαστικά ξεκινήσατε την επαγγελματική δημοσιογραφία την 1/4/1958. ποια ήταν στην συνέχεια η πορεία σας επαγγελματικά;
- Ναι, την 1η Απριλίου 1958 ξεκίνησα ως συντάκτης εργατικού και ελεύθερου ρεπορτάζ στον «Ανεξάρτητο Τύπο». Είχα εργαστεί και κάποιο εξάμηνο το 1956 στην απογευματινή εφημερίδα «Ώρα» του πατριώτη μου Π. Τζανετάκη αλλά έκλεισε. Την 1η Απριλίου 1961 προσελήφθην και στην μεγάλης κυκλοφορίας απογευματινή εφημερίδα «Αθηναϊκή». Το 1962 έκλεισε ο «Ανεξάρτητος Τύπος» και την 1η Απριλίου 1963 προσελήφθην και στην οικονομική «Εξπρές».
Στην «Αθηναϊκή» έμεινα ως το 1967 που έκλεισε λόγω δικτατορίας. Στο «Εξπρές», έμεινα ως τις 10 Νοεμβρίου 1969 όπου διεφώνησα και με απέλυσαν. Στις 16 Δεκεμβρίου του ιδίου έτους προσελήφθην στην ΕΡΤ όπου παρέμεινα για 18 χρόνια, ως την αποχώρησή μου τον Αύγουστο του 1987 για να συνταξιοδοτηθώ στα 55 μου χρόνια. Παράλληλα την 1η Ιανουαρίου 1970 προσελήφθην στην πρωτοεκδοθείσα τότε εφημερίδα «Σημερινά».
Ο διευθυντής της αείμνηστος καλός συνάδελφος Λυκούργος Κομίνης μου εμπιστεύτηκε το κλείσιμο της οικονομικής σελίδας και το ρεπορτάζ στο υπουργείο Συντονισμού. Το σημαντικότερο τότε Υπουργείο. Το 1974 τα «Σημερινά» έκλεισαν και προσελήφθην στον «Ελεύθερο Κόσμο» αλλά τον Αύγουστο το ίδιου έτους απεχώρησα και τον Νοέμβρη προσελήφθην στην «Ακρόπολη»για το ρεπορτάζ της Βουλής. Στην «Ακρόπολη», εργάστηκα έως τον Σεπτέμβριο του 1983. στη συνέχεια προσελήφθην στην Μεσημβρινή όπου παρέμεινα και πάλι στο ρεπορτάζ Βουλής έως τον Αύγουστο του 1987 όπου απεχώρησα για να συνταξιοδοτηθώ σε ηλικία 55 ετών. Είχα τότε 29 χρόνια δημοσιογραφικής ασφάλισης και 2 χρόνια στο ΙΚΑ (1946-48).
Επιτυχίες και πρωτιές
- Στον δημοσιογραφικό χώρο είναι γνωστό ότι σημειώσατε ορισμένες ιδιαίτερες επιτυχίες στην επαγγελματική σας παρουσία στον ημερήσιο αθηναϊκό τύπο; Θυμάστε;
- Πραγματικά υπάρχουν κάποιες σημαντικές πρωτιές θα έλεγα. Η πρώτη ήταν η παρουσίαση στην πρώτη σελίδα του «Ανεξάρτητου Τύπου» της χάραξης της σημερινής Αττικής οδού με την υπογραφή μου για πρώτη φορά στην εφημερίδα. Ήταν το 1958. η Αττική οδός κατασκευάστηκε τελικώς το 2000 δηλαδή μετά από 42 χρόνια.
Μια δεύτερη μεγάλη επιτυχία ήταν η έρευνα από τις σελίδες της μεγάλης ημερήσιας εφημερίδας «Αθηναϊκή» με τίτλο: «Ο στόλος των κρατικών λιμουζινών καταναλίσκει 40 εκ. δραχμές από τον κρατικό προϋπολογισμό. Μεταξύ άλλων έγραψα ότι τα υπουργικά και άλλα πολυτελή κρατικά αυτοκίνητα τα βρίσκεις έξω από πολυτελή ιδιωτικά σχολεία, εστιατόρια και τα Σαββατοκύριακα σε περιοδεία στην επαρχία όπου είναι οι εκλογικές περιφέρειες των υπουργών. Για την έρευνα αυτή έγινε αυτεπάγγελτη δίωξη με κατηγορούμενο εμένα και τον διευθυντή της εφημερίδας και σπουδαίο δημοσιογράφο Γιώργο Κυριακίδη.
Στο δικαστήριο που ακολούθησε είχα περισσότερα στοιχεία αλλά και φωτογραφικό υλικό.
Θυμάμαι ότι ο εισαγγελέας της έδρας ονόματι Γανώσης, μου έπλεξε το εγκώμιο καθώς και του Κυριακίδη που έδωσε μεγάλη δημοσιότητα στην έρευνα. Τα στοιχεία που καταθέσαμε ήσαν συντριπτικά και οι υπάλληλοι του υπουργείου Προεδρίας οι οποίοι ήσαν μάρτυρες κατηγορίας παραδέχθηκαν ότι γίνονταν καταχρήσεις. Το δικαστήριο εξέδωσε αθωωτική απόφαση. Καθαρή, όχι λόγω αμφιβολιών.
Μια ακόμη επιτυχία από τις στήλες της «Αθηναϊκής» ήταν ένα άρθρο μου με το οποίο ζητούσα από την κυβέρνηση να αναλάβει τα έξοδα μεταφοράς με τα συγκοινωνιακά μέσα κατά το ήμισυ των μαθητών που πεζοπορούσαν ώρες όπως κι εγώ έως τα 13 μου χρόνια, για να πάνε στα γυμνάσια που λειτουργούσαν μόνον στις μεγάλες πόλεις. Ο αείμνηστος Γεώργιος Παπανδρέου – ο γέρος – το υιοθέτησε αμέσως. Αργότερα το εισιτήριο για τους μαθητές καλύφθηκε εξ’ ολοκλήρου και κάλυψε επίσης τους μαθητές του δημοτικού και του νηπιαγωγείου. Η απόφαση αυτή ισχύει μέχρι και σήμερα. Επίσης, από την εφημερίδα «Εξπρές» παρουσίασα την προμελέτη για την ύδρευση των Αθηνών από τον ποταμό Μόρνο. Κάτι που επαληθεύτηκε.
Μία ακόμη επιτυχία ήταν η πρόταση μου σε περιοδική έκδοση που συνεργαζόμουν, να αποδίδεται μισή δραχμή από τα εισιτήρια των αγώνων ποδοσφαίρου στα Ταμεία Προνοίας των οργάνων της τάξεως για τις ιδιαίτερες συνθήκες που αντιμετώπιζαν κατά την τέλεση των αγώνων. Ο τότε υπουργός Δημοσίας Τάξεως - ο Αποστολάκος - το υιοθέτησε. Αρχηγός τότε της χωροφυλακής ήταν ο στρατηγός Μακρυνιώτης. Μου υποσχέθηκε αιώνια σύνταξη. Νομίζω ότι η εισφορά συνεχίζεται και σήμερα. Η σύνταξη ούτε εδόθη ούτε τη διεκδίκησα. Αυτό έγινε τον Δεκέμβρη του 1960 και βέβαια υπήρχαν και πολλές άλλες ενδιαφέρουσες γενικότερα καμπάνιες.
Στη διάρκεια της δικτατορίας έστελνα ρεπορτάζ σ’ ένα περιοδικό που έβγαζε ο ευρισκόμενος στο Λονδίνο Πλυτάς. Υπήρξε δήμαρχος των Αθηναίων. Η αποστολή γινόταν μέσω της Ασφαλιστικής Εταιρείας «Comectical Union». Να σημειωθεί ότι όλα αυτά ευκαιρίας δοθείσης σου τα ανέφερα. Δεν διεκδίκησα δάφνες. Το 1975 πήγα και την Έλλη Στάη στην «Ακρόπολη». Έτσι ξεκίνησε τη δική της δημοσιογραφική πορεία.
- Στα τόσα χρόνια του ρεπορτάζ, προφανώς συναντήσατε αξιόλογους ανθρώπους. Μπορείτε να δώσετε σ’ αυτούς κάποιους χαρακτηρισμούς;
- Ναι, πολλοί ήσαν διορατικοί, ρεαλιστές αλλά και ρομαντικοί στις ενέργειές τους είτε ως πολιτικοί είτε ως επιχειρηματίες. Άρχοντες και στις σχέσεις τους και τις συμπεριφορές τους. Αλλά και αρκετοί που ενεργούσαν με ιδιοτέλεια αδικαιολόγητη. Επιτηδευμένα στις επαφές και στις σχέσεις τους. Και κάποιοι ιδιαίτερα άπληστοι. Είχαν υψηλό βιοτικό επίπεδο. Είχαν πολλά χρήματα αλλά είχαν μοναδικό σκοπό της ζωής τους πως θα τα αυξήσουν. Γι αυτούς δεν υπήρχαν ηθικοί φραγμοί. Κάθε μέσον ήταν θεμιτό. Τους χαρακτήριζε η απληστία. Δεν τους απασχολούσε υποθέτω καμία ηθική αρχή. Καμία ανθρώπινη συμπεριφορά. Τους συνόδευε αντίθετα η αλαζονεία, η υπεροψία ότι κάτι τάχατες είναι, αλλά ήσαν μόνον ανεπαρκείς ως άνθρωποι.
- Περάσατε 17 χρόνια στο κοινοβουλευτικό ρεπορτάζ είπατε με τις εφημερίδες «Αθηναϊκή», «Ακρόπολις», και «Μεσημβρινή». Θυμάστε κάποιους που σας εντυπωσίασαν;
- Στη Βουλή του 1961-1963 οι βουλευτές, οι δεινώς ειπείν – κατά τους αρχαίους – και κατ’ εμέ ήσαν ο Δ. Παπασπύρου, ο Κώστας Μητσοτάκης, ο Ηλίας Τσιριμώκος, ο Δ. Παπακωνσταντίνου, ο Ηλίας Ηλιού, ο Σταύρος Κανελλόπουλος, και άλλοι που δεν τους θυμάμαι. Μιλούσαν χωρίς χειρόγραφα και η ομιλία ήταν συγκροτημένη και μέσα στο θέμα. Υπήρχαν και οι βερμπαλιστές. Λόγια, λόγια αλλά με πολύ δικανική – αγόρευση – άνεση. Μεταξύ αυτών πρώτος ο πρώην πρόεδρος της Δημοκρατίας Κωστής Στεφανόπουλος. Σήμερα οι περισσότεροι ομιλητές χρησιμοποιούν χειρόγραφα. Πάντως το ενδιαφέρον των περισσοτέρων βουλευτών ήταν πώς θα επανεκλεγούν. Το ίδιο συμβαίνει και σήμερα.
- Γενικά στην μακρά επαγγελματική σας ζωή σκεφθήκατε ποτέ να ακουμπήσετε, να στηριχθείτε σ’ ένα θαύμα για να συνεχίσετε;
- Ποτέ. Γιατί από μικρός πίστευα πως το θαύμα δεν είναι κάτι απτό, χειροπιαστό, κάτι που Δεν υπάρχει πουθενά. Ωστόσο δεν μπορώ να αποκλείσω πως το θαύμα είναι κάτι που κυκλοφορεί μέσα στις φλέβες μας και σηματοδοτεί ελπίδες . Ελπίδες που λειτουργούν ως κίνητρα για αποτελέσματα που εννοιολογικά συνδέονται ή συνθέτουν το θαύμα.
- Τι σας ηρεμεί;
- Ένας καφές στο περίπτερο του Σουνίου με τα μάτια απλωμένα στα γαλανή απεραντοσύνη του Σαρωνικού, ατενίζοντας τους στύλους του ναού του Ποσειδώνα που αντανακλούν το άπλετο φως του ήλιου ως φως πολιτισμού στους ορίζοντες γης και θάλασσας.
- Για ποιο χαρακτηριστικό σας θα θέλατε να σας θυμούνται όσοι σας γνώρισαν;
- Για ένα ποτήρι κρασί που ήπιαμε μαζί και κουβεντιάσαμε για ποίηση για βάσανα αλλά και γλέντια αυθόρμητα. Της στιγμής.
- Ποιος πιστεύετε ότι είναι ο προορισμός του ανθρώπου;
- Να οδεύσει δημιουργικά σε όλα τα επίπεδα με σεβασμό στα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του κοινωνικού γίγνεσθαι. Να επιτύχει και να προσφέρει διότι και φήμη και χρήματα δεν θα παίρνει κανείς μαζί του.
- Σας φοβίζει το σήμερα στην Ελλάδα;
- Οι δυσκολίες είναι τεράστιες. Αλλά θα βρεθούν λύσεις.
- Αν ήσασταν νέος θα φεύγατε για άλλη χώρα;
- Όχι. Μόνον για ταξίδι αναψυχής.
- Ερωτευτήκατε πολλές φορές;
- Ερωτεύτηκα κάθε γυναίκα, την ώρα που ήμουνα κοντά της και την σύζυγό μου.
- Ποιους επιχειρηματίες θαυμάζετε;
- Αυτούς που βλέπουν μπροστά. Σχεδιάζουν πρωτοποριακά βήματα τα οποία υλοποιούν και συνεχίζουν π.χ. Κυριάκος Μαμιδάκης.
- Ποιο είναι το θετικότερο στοιχείο του χαρακτήρα σας;
- Η θέληση. Για παράδειγμα το τσιγάρο και τα …ερασιτεχνικά χαρτιά τα σταμάτησα εγκαίρως πριν σαράντα χρόνια.
Οι «μίζες» της ναυτιλίας
- Πιστεύετε ότι υπήρξαν υπουργοί Ναυτιλίας και Γενικοί Γραμματείς που έπαιρναν μίζες από επιχειρηματίες-εφοπλιστές;
- ΄Ισως δεν τις αρνήθηκαν εάν τους προτάθηκαν.
- Είστε ένας επιτυχημένος δημοσιογράφος. Ποιο είναι το μυστικό της επιτυχίας σας;
- Η σοβαρή δουλειά, το σωστό ρεπορτάζ και η εντιμότητα σε κάθε σχέση.
- Είναι επιρρεπής στα «δωράκια» ο Έλληνας δημοσιογράφος;
- Τα δώρα τα θέλουν όλοι αλλά εξαρτάται τι δώρα είναι. Κάποια καθίστανται διαβλητά. Εξαρτάται από το είδος τους, το ύψος αν είναι οικονομικά και τη θέση του δωρολήπτη. Πάντως η δημοσιογραφία είναι λειτούργημα και πρέπει να είναι εκτός δώρων.
- Τι είναι τα «σαράντα κύματα» για τον Ηλία Καλαποθαράκο;
- Να τερματίσει τη ζωή του χωρίς να δημιουργήσει αντιπάθειες, μνησικακίες, ζηλοφθονίες, χωρίς φανφάρες για την προσπάθεια του σε μια δημιουργική ζωή.
- Το ΕΛΝΑΒΙ περνά τον αυτό το μήνα (Ιανουάριος 2012) στα 40 χρόνια ζωής. Είστε αισιόδοξος για τη πορεία του.
- Απόλυτα. Και αυτό διότι τα 12 τελευταία χρόνια τα παιδιά μου ο Στέφανος Παπανδρέου και η σύζυγός του Θεανώ, ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις της ενημέρωσης και της παρουσίας στο χώρο της ναυτιλία ενός εντύπου που η μεγάλη ναυτιλία μας το έχει ανάγκη. Διατηρούν το ΕΛΝΑΒΙ απόλυτα ενημερωμένο, εντυπωσιακό σε εμφάνιση και έχουν επιτύχει να είναι παρών σε κάθε ναυτιλιακή εκδήλωση. Έτσι έχουν κερδίσει την εμπιστοσύνη που χρειάζεται. Με τον τρόπο αυτό η πορεία του θα είναι μακρά.
Λάθη...
- Υπάρχουν λάθη στη δημοσιογραφική σας πορεία, στη ζωή σας γενικά; Λάθη που τα διαπιστώσατε κάποια στιγμή και σκεφθήκατε ότι αν δεν είχαν συμβεί μπορεί να είχατε κάτι περισσότερο σ’ έναν θετικό απολογισμό;
- Ουδείς αλάθητος. Τα λάθη γίνονται. Το σημαντικό είναι αν υπάρχει δυνατότητα και κυρίως βούληση να τα διορθώσεις. Προσωπικά κάποια λάθη έχουν σχέση με την αισιοδοξία μου, τον συναισθηματισμό μου και με την εμπιστοσύνη μου μέχρι αποδείξεως του εναντίου. Στο επιχειρηματικό γίγνεσθαι σ’ όποιο επίπεδο όλα αυτά μπορεί να συνιστούν και αφέλεια. Το σημειώνω αυτό γιατί το 1979 ως εκδότης της 15ήμερης εφημερίδας «Ελληνική Ναυτιλιακή» από το 1963 – παράλληλα με την παρουσία μου τότε στην εφημερίδα «Εξπρές», ιδρύσαμε με άλλο συνάδελφο στο όνομα των συζύγων μας την εκδοτική εταιρία «Νηρηίδες» με κεφάλαιο εγώ την «Ελληνική Ναυτιλιακή» και εκείνος το περιοδικό «ΕΛΝΑΒΙ» που είχε εκδώσει το 1974. Η «Ελληνική Ναυτιλιακή» είχε ετήσιο τζίρο 1.600.000 δραχμές και 11 χρόνια κυκλοφορίας και το «ΕΛΝΑΒΙ», μόλις 600.000 δραχμές το χρόνο. Η συμμετοχή έγινε με 50 – 50% ενώ θα ‘πρεπε τουλάχιστον για λόγους οικονομικούς να έχω το 51%. Δεν επέμεινα στο ποσοστό. Από λόγους αισιοδοξίας; Συναισθηματικούς; Εμπιστοσύνης για καλή πορεία; Αφέλεια για τις σκέψεις και ενέργειες της άλλης πλευράς; Κάτι απ’ όλα; Μετά από 16 χρόνια καταλογίζω αφέλεια στον εαυτό μου. Η εμπιστοσύνη είναι κεφάλαιο που δεν το σέβονται όλοι. Προπαντός οι ανεπαρκείς και οι αιθεροβάμονες. Ο συνάδελφος μετά από 16 χρόνια καλής πορείας, θεώρησε τον εαυτό του συγγραφέα και αυτοδίδακτο εικαστικό. Στην ουσία και στο ένα και στο άλλο αλλά και ως επαγγελματίας δημοσιογράφος δεν είχε κάποια αξιόλογα επιτεύγματα. Ήταν της σειράς. Ωστόσο αιθεροβάμων. Ειδικός επί των αντιγραφών αρχαίων κειμένων και σημαντικών έργων διάσημων ζωγράφων. Θυμάμαι πως ζήτησε δι επιστολής του από τη Γαλλική Ακαδημία να μεταφραστεί έργο του και από τους διοργανωτές έκθεσης έργων του Γκρέκο να του παρασχεθεί αίθουσα να εκτεθούν αντίγραφά του. Σε κάποιο μάλιστα – δημόσια ομιλία του στην Ένωση Συντακτών όπου παρουσίασε τα αντίγραφα – είχε δηλώσει ότι έκανε και παρεμβολή διότι δεν το είχε σωστά ο δημιουργός Greco. Φυσικά κακολογούσε τη Γαλλική Ακαδημία και τους διοργανωτές της έκθεσης ότι δεν ενδιαφέρθηκαν. Τι να πεις; Μ’ ένα γυμνάσιο και κάποια γαλλικά και αγγλικά του γυμνασίου δεν διεκδικείς δάφνες. Περπατάς και ο καιρός ή οι ειδικοί μπορεί να μιλήσουν για Θεόφιλο ή για ανατροπέα ιστορικών κειμένων.Βέβαια η αιθεροβαμοσύνη του σε μεγάλο βαθμό έγινε αιτία ώστε μετά από 16 χρόνια καλής συνεργασίας να πωλήσει το μερίδιό του με την προοπτική να εκδώσει δικό του έντυπο. Το επώλησε στα μισά χρήματα απ’ ότι είχαμε συμφωνήσει σε τρίτον. Εντιμότητα σε όλο της το μεγαλείο. Αποτέλεσμα μετά από 16 χρόνια στην ουσία να μην έχει τίποτα ενώ το ΕΛΝΑΒΙ πέρασε σ’ εταιρία των παιδιών μου και πορεύεται με επιτυχία στον ναυτιλιακό χώρο επί 39 τώρα χρόνια. Ίσως η λαϊκή ρήση πως «ο μέρμηγκας όταν κάνει φτερά χάνεται», να έχει εδώ την απόλυτη δικαίωσή του. Όταν μετά από 16 χρόνια είδα ξεκάθαρα το λάθος μου έκανα κάποιες θετικές ενέργειες και πέρασα την προσπάθεια των εκδόσεων - για τις οποίες είχα εργαστεί πολύ και εξακολουθώ ως εκδότης - στην κόρη μου και στον σύζυγό της Στέφανο Παπανδρέου που εργάζονται σεμνά και με σεβασμό σ’ αυτό που κάνουν. Η προσπάθεια έχει εκτιμηθεί και το «ΕΛΝΑΒΙ», χαίρει εμπιστοσύνης από τον ναυτιλιακό κόσμο. Θα πρέπει να σημειώσω πως το λάθος αυτό με τις εκδοτικές μου προσπάθειες είχε τελικά θετική έκβαση.
Λάθη σ’ ότι αφορά την κοινωνική μου ζωή, μπορεί να σημειώθηκαν αλλά ήταν άνευ σημασίας. Απέκτησα πολύ καλούς φίλους και στο επάγγελμα και στην εκδοτική μου προσπάθεια. Προσπάθησα πάντοτε να μην εκμεταλλευτώ τους φίλους μου και οι φιλίες μου είναι αμφοτεροβαρείς στο επίπεδο των δυνατοτήτων μου. Με τους μεγάλους διακριτικός και με στόχο να μην προκαλέσω δυσφορία ή απογοητεύσεις. Νομίζω ότι σ’ αυτή μου τη μακρά δημοσιογραφική πορεία μπορώ να περπατώ σε φιλικό περιβάλλον.
- Οι πολιτικές σας πεποιθήσεις ποιες είναι;
- Ναι, έως το 1958 συνεργαζόμουν με την ΕΔΑ παρ’ ότι απογοητευμένος. Τότε σε μια κομματική συνεδρίαση μελών του Βύρωνα όπου διέμενα και την οποία διηύθυνε ο Λεωνίδας Κύρκος, διαφώνησα με τις γενικές αρχές που ανέπτυσσε. Του είπα ότι έπρεπε να χτίσουμε έναν ελληνικό κομμουνισμό με δικά μας πρότυπα και όχι με Στάλιν και Μάο. Κι ακόμη έθεσα θέμα για το που πήγαιναν τα λεφτά που μαζεύαμε και απεχώρησα. Μετά από 15-20 χρόνια συμβιβάστηκε και ο Κύρκος με τον ιστορικό συμβιβασμό του Μπερτλιγκουέρα*. Έπρεπε τότε να είχα εκδώσει ένα βιβλίο.
Εδώ πρέπει να σημειωθεί ότι μπροστά στη πένα του Ηλία Καλαποθαράκου βρέθηκαν και ξεδίπλωσαν τη ζωή τους προσωπικότητες όπως ο Σταύρος Νταϊφάς, ο Βαρδής Βαρδινογιάννης, ο Νικόλας Πατέρας, ο Λουκάς Χατζηιωάννου, ο Παναγιώτης Τσάκος, ο Χαράλαμπος Μυλωνάς, ο Κυριάκος Μαμιδάκης, ο Μίνως Κυριακού, ο Μιχάλης Ιωαννίδης, ο Δημήτρης Μελισσανίδης, ο Κώστας Λυμπουσάκης, ο Ανδρέας Χατζηγιάννης, ο Δημήτρης Κορωνάκης, ο Νίκος Γερασίμου, ο Γιάννης Φραγκούλης, ο Σωτήρης Εμμανουήλ, ο Ι. Δεσύλλας και Α. Καπαρουδάκης, ο Ι. Κουτρουλός και Θ. Πυρινής, ο Βασίλης Κανακάκης, ο Νικόλαος Αμοιραδάκης, οι Ζ. και Γ. Μούσκας ο Νικόλας Μαζαράκης και πολλοί άλλοι.
Ο φωτογραφικός φακός τον απαθανάτισε μαζί με τον Αριστοτέλη Ωνάση, τον Νίκο Βαρδινογιάννη, τον Αντώνη Χανδρή, τον αστροναύτη Γιούριν Γκαγκάριν, τον Γιώργο Λιβανό, τον Γιάννη Λάτση καθώς και με άλλες μεγάλες προσωπικότητες της Ναυτιλίας αλλά όπως και της πολιτικής και του πολιτισμού.
Ο ίδιος συμμετείχε σε αποστολές σε χώρες όπως η Κίνα, η Ουκρανία, η Φινλανδία, η ΗΠΑ, η Μ. Βρετανία, η Ιρλανδία, η Ιαπωνία, η Βουλγαρία, η Γιουγκοσλαβία, η Τουρκία ο Παναμάς κ.α.
Μεταξύ άλλων εργάστηκε στις αθηναϊκές εφημερίδες : «Ώρα», «Ανεξάρτητος Τύπος», «Αθηναϊκή», «Εξπρές, «Σημερινά, «Ακρόπολις» και «Μεσημβρινή».
Από το 1964 είναι μέλος της Ένωσης Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων (ΕΣΗΕΑ). Εκτός όμως από δημοσιογράφος, ο Ηλίας Καλαποθαράκος έχει την ικανότητα να αποτυπώνει με τη γλαφυρότητα του ποιητικού λόγου ότι τον αγγίζει και τον συγκινεί.
*(σ.σ.): Ο Ενρίκο Μπερλινγκουέρ (ιταλ. Enrico Berlinguer [berliŋ'gwɛr] ήταν Ιταλός πολιτικός, ηγέτης του Κομμουνιστικού Κόμματος Ιταλίας από το 1972, οπότε εξελέγη γραμματέας από το 13ο συνέδριο στο Μιλάνο, μέχρι τον θάνατό του. Επιδίωξε τη χεραφέτηση του κόμματος από τη Μόσχα, προσαρμόζοντας τη μαρξιστική θεωρία στις συνθήκες τις χώρας του και προτείνοντας τον ιστορικό συμβιβασμό (compromesso storico), και τη συγκυβέρνηση με το κόμμα της Χριστιανοδημοκρατίας. Η θητεία του σημαδεύτηκε από τη ρήξη του κόμματος με τη Σοβιετική Ένωση, ειδικά μετά τη σοβιετική εισβολή στο Αφγανιστάν το 1980. Ο ίδιος έπαιξε σημαντικό ρόλο στην ίδρυση του ρεύματος του Ευρωκομμουνισμού μαζί με τον Σαντιάγο Καρίγιο, το Ζορζ Μαρσαί και άλλους Ευρωπαίους κομμουνιστές ηγέτες. Ήταν εξαιρετικά δημοφιλής και κατά τη διάρκεια της αρχηγίας του το ΚΚΙ υπήρξε το μεγαλύτερο κομμουνιστικό κόμμα της Δύσης, καθώς έφτασε να έχει 1,8 εκατομμύρια μέλη και πέτυχε ποσοστό 34,4% στις γενικές εκλογές του 1976. (πηγή: Wikipedia)
Θεοδοσία Κοντζόγλου
** *** *** *** ***
Σας ευχαριστούμε που μας διαβάζετε.
ΠΑΡΑΚΑΛΟΥΜΕ, αφήστε το σχόλιό σας κάτω από το κείμενο.
Γράφετε μόνον στην ελληνική γλώσσα.
Μη χρησιμοποιείτε γκρίγκλις και κεφαλαία.
*** *** *** *** *** ***
ΣΥΓΧΑΡΗΤΗΡΙΑ!
ΑπάντησηΔιαγραφή