ΑΡΧΑΙΟ ΝΑΥΑΓΙΟ ΣΤΗ ΛΑΡΝΑΚΑ

Η Εκδίκηση της Ιστορίας: από Βορρά ως Νότο

Πρόσφατα, ήρθαν στο φως αρχαιολογικά ευρήματα σπάνιας αξίας από ναυάγιο στο βυθό της θαλάσσιας περιοχής του Μαζωτού (Λάρνακα)

Πρόκειται για τη μεγαλύτερη ίσως επιτυχία της εναλίας αρχαιολογίας στην Κύπρο, δήλωσε η επικεφαλής της αποστολής

Το εμπορικό πλοίο που βυθίστηκε γύρω στο 350 π।Χ। προερχόταν από το βόρειο Αιγαίο και κυρίως από τη Χίο, από όπου μετέφερε χίλιους περίπου αμφορείς γεμάτους κρασί.

Το αρχαίο ναυάγιο του Μαζωτού φέρνει στη μνήμη το άλλο, που καρτερεί ακόμη αιχμάλωτο στην Κερύνεια μέσα από απίστευτες ομοιότητες। Καθώς το ένα (το «πλοίο του Μαζωτού») ταξίδευε λίγο έξω από τα παράλια στη νότια θάλασσα της Κύπρου, το άλλο ταξίδευε παράλληλα 60 περίπου χρόνια αργότερα, στη βόρεια θάλασσα, λίγο έξω από την Κερύνεια, καθώς κι αυτό βυθίστηκε. Ώσπου εντοπίστηκε στα ανοιχτά της πόλης από τον Κερυνειώτη Α. Καρυόλου και μετά την τουρκική εισβολή, το γνωστό Καράβι της Κερύνειας μετατράπηκε πλέον σε σύμβολο αντοχής και προσμονής για επιστροφή, αντλώντας δύναμη από τα βάθη της Ιστορίας. Το Καράβι της Κερύνειας, με καπετάνιο και τρεις ναύτες, φορτωμένο με 404 αμφορείς έμεινε 22 αιώνες στο σκοτεινό βυθό, μέχρι που ανέβηκε στο φως της Κερυνειώτικης μέρας। Ανάμεσα στο εμπόρευμα του ήσαν και περί τα 10.000 αμύγδαλα, που κόπηκαν γύρω στο 288 π.Χ. καθώς κι άλλα ευρήματα από τη Ρόδο και τη Σάμο.

Υπήρχαν επίσης νομίσματα και 29 μεγάλες μυλόπετρες από τα ηφαιστιογενή νησιά του Αιγαίου। Τα πάντα ελληνικής προέλευσης και παραγωγής, από το Αιγαίο και τα Μικρασιατικά παράλια όπου άκμαζε ο ελληνισμός. Ενώ η ξυλεία από την οποία ήταν φτιαγμένο το πλοίο κόπηκε 100 χρόνια ενωρίτερα. Κάτι που με λίγη φαντασία, μας οδηγεί χρονικά στο ναυάγιο του Μαζωτού.

Μπορεί να έχει δίκαιο η επικεφαλής της αρχαιολογικής αποστολής στο ναυάγιο του Μαζωτού για τη μεγαλύτερη επιτυχία της εναλίας αρχαιολογίας στην Κύπρο। Αλλά το Καράβι της Κερύνειας έχει μετουσιωθεί σε σύγχρονο σύμβολο ανυπότακτης καρτερίας γιατί μεταφέρει το ένα κομμάτι της ψυχής μας που έμεινε εκεί. Της αιχμάλωτης ψυχής μας που κόπηκε στα δύο το 1974. Εθελούσια εγκλωβισμένη αλλά ελεύθερη πολιορκημένη μέσα στο κάστρο της Κερύνειας. Για να υφαίνει τους θρύλους και να χαράζει τις επαναστάσεις που θάρθουν. Σ΄ εκείνο το Καράβι ακουμπήσαμε όλο μας το βιός που δεν πουλιέται σε κανένα έμπορο και σε κανένα Χρηματιστήριο. Στο Καράβι εκείνο φορτώσαμε τα σπλάχνα μας που δεν μεταλλάσσονται. Τα μυαλά μας που δεν θόλωσαν. Το καταγάλανο όνειρο που πάντα λαχταρούμε. Τον έρωτά μας που όλο φουντώνει. Και μαζί, τον πόνο του, που μας λογχίζει τα σωθικά αδιάκοπα. Την πίκρα του, που ποτέ δεν ξεδίψασε. Αλλά αρκεί μια μόνο σκέψη του και το κουράγιο μας γιγαντώνει. Τώρα, οι ιστορικές μας συντεταγμένες έχουν επιβεβαιωθεί κι από τα τέσσερα σημεία του ορίζοντα. Το ένα αρχαίο ναυάγιο στο βορρά και το άλλο στο νότο της Κύπρου, σηματοδοτούν την ιστορική μας πορεία μέσα στο χρόνο και το χώρο από βορρά ως νότο. Κι από το ανατολικότερο άκρο του Απ. Αντρέα ως το δυτικότερο άκρο του Ακάμα, η γη αυτή ζει αναπνέει μέσα από θρύλους και παραδόσεις που νοημαδοτούν το προσωρινό παρών μας.

Έτσι, με την Ιστορία μας τετραγωνίζουμε τον κύκλο του κ। Όλι Ρεν। Εμείς αξίζει να ζούμε επειδή έχουμε λόγους να θυσιάσουμε τη ζωή μας. Για μερικούς αμφορείς. Για μερικά σαπιόξυλα από αρχαία ναυάγια. Για μερικές αρχαίες κολώνες φαγωμένες από την αλμύρα και το φως. Για μερικούς σπασμένους σταυρούς. Άλλοι 22 αιώνες να περάσουν, το Καράβι της Κερύνειας θα είναι δικό μας. Γιατί εκείνο είμαστε εμείς. Γιατί είναι η πυξίδα της ψυχή μας που διάσπαρτη ανά τους αιώνες καρτερά κι επιμένει στο γυρισμό. Στη γη της επαγγελίας. Στο Νόστιμον Ήμαρ.

Κώστας Μαυρίδης - Ακαδημαϊκός